سنتز فرمولاسیون نماتدکش محلول در آب از گیاه بومادران (Achillea wilhelmsii) و تاثیر آن در کنترل نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita) در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه

اندام های هوایی گیاه بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch) در دمای اطاق (حدود 25 درجه سلسیوس) و سایه خشک، با استفاده از آسیاب برقی، پودر شد. عصاره گیری با حلال متانل در دستگاه سوکسوله انجام شد. خالص سازی عصاره از ترکیبات کربوهیدراتی، با استفاده از امولسیفایر پلی اکسی اتیلن سوربیتان منواولئات (Tween 85)، مواد همراه شامل روغن طبیعی (روغن آفتابگردان) و حلال آلی (زایلن) انجام شد و فرمولاسیون 5% محلول در آب (EC) تهیه گردید. تاثیر غلظت های مختلف این فرمولاسیون در 24 و 48 ساعت در شرایط آزمایشگاهی روی تحرک و مرگ و میر لارو سن دوم نماتد Meloidogyne incognita و در شرایط گلخانه ای روی نماتد مذکور و صفات رویشی گیاه گوجه فرنگی بررسی شد. در شرایط گلخانه ، تمام تیمارها توانستند باعث کاهش معنی دار (0.05>p) تعداد گال، تعداد توده تخم و جمعیت نهایی نماتد شوند. در شرایط آزمایشگاهی بیشترین میزان نماتدکشی (تا 100%)، پس از 48 ساعت، متعلق به تیمارهای 8 و 16 درصد بود. در تیمار 4 درصد، میزان مرگ و میر نماتد پس از 48 ساعت معادل 49/86% و در سایر غلظت ها صفر به ثبت رسید. اثرات انفرادی و متقابل زمان و تیمار روی غیر فعال سازی نماتد از نظر آماری غیر معنی دار ولی روی مرگ و میر نماتد معنی دار بود. بررسی پایداری فرمولاسیون (ضریب تعادل چربی دوستی- آب دوستی) با روش CIPAC، FAO در شرایط آزمایشگاهی نشان داد که فرمولاسیون داری امولسیفایر Tween 85، پایداری بیشتری نسبت به امولسیفایر Span 85 است.