مطالعه تطبیقی شیوه تدوین قوانین و تاثیر آن بر فرایند ثبت اختراع؛ مطالعه موردی یک اختراع ثبت شده در ایران و امریکا

آمار عملکرد اداره ثبت اختراع ایران بین سال های 1386تا 1393ش حاکی از کاهش چشمگیر تعداد اختراعات ثبت شده در ایران است. تعداد ثبت اختراع از 10346 مورد در سال 1387ش به 3436 مورد در سال 1392ش کاهش یافته است. این درحالی است که در بازه زمانی مشابه یعنی میان سال های 2008 تا 2013م تعداد اختراعات ثبت شده ایرانیان در ایالات متحده امریکا از 2 اختراع به 40 اختراع رسیده است. از سوی دیگر، تجاری سازی اختراعات در ایران با مشکلات جدی روبرو است و به گفته صاحب نظران این حوزه، بیش از 90 درصد اختراعات ثبت شده در ایران در بایگانی اداره ثبت اختراع باقی می مانند و هیچ گاه راهی به بازار پیدا نمی کنند. در مقاله حاضر به یکی از دلایل احتمالی یعنی ایرادهای قانونی در خصوص فرایند ثبت می پردازیم تا ببینیم از نظر حقوقی چه چیزی باعث می شود که مخترعان ایرانی با وجود هزینه های بسیار تمایل بیشتری به ثبت اختراعات خود در ایالات متحده امریکا دارند. برای این منظور با مطالعه کتابخانه ای به بررسی قوانین، و با مطالعه میدانی و انجام مصاحبه به بررسی گواهی های ثبت اختراع صادرشده از سوی ادارات ثبت اختراع دو کشور می پردازیم که نشانگر آن است که تفاوت های قانونی هرچند کوچک تا چه حد می توانند در پیاده سازی کارکرد های نظام ثبت اختراع موثر باشند.