تخصیص کربن و نیتروژن در اندام های هوایی و زیرزمینی گونه Artemisia austriaca Jacq. در شدت های مختلف چرای دام (مطالعه موردی: مراتع درویش چای سبلان)

در این پژوهش اثر شدت های مختلف چرای دام بر تخصیص کربن و نیتروژن در اندام های هوایی و زیرزمینی Ar.austriaca در سال 1394 در مراتع ییلاقی درویش چای سبلان (روستاهای آلوارس، آلدشین و اسب مرز) بررسی شد. منطقه مورد مطالعه براساس میزان دامگذاری، وضعیت مرتع، مطالعات گذشته، اطلاعات اداره کل منابع طبیعی و بازدیدهای میدانی در سه شدت چرایی سبک، متوسط و سنگین انتخاب شد. نمونه برداری در هر شدت چرایی، به روش تصادفی- سیستماتیک در طول سه ترانسکت موازی به طول 200 متر و در قالب 12 پلات 1×1 متر مربعی با فواصل50 متر در منطقه معرف انجام شد. زی توده گیاهی به روش قطع و توزین اندازه گیری شد. بعد از حفر پروفیل در پای این بوته ها، تمامی ریشه های گیاه در پروفیل برداشت شدند. سپس میزان تخصیص در اندام های هوایی و زیرزمینی گیاه تعیین شد. مقدار تخصیص با استفاده از آزمون تجزیه واریانس یکطرفه و اختلاف بین میانگین ها با آزمون توکی انجام شد. نتایج نشان داد که شدت های مختلف چرای دام (غالبا گوسفند نژاد مغانی) بر زی توده گونه Ar.austriaca در سطح یک درصد تاثیر معنی داری داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین مقدار تخصیص نیتروژن در اندام های هوایی Ar.austriaca تحت چرای متوسط (2/2 میلی گرم بر کیلوگرم) و بیشترین مقدار تخصیص کربن در ریشه های آن تحت چرای متوسط (22 میلی گرم بر کیلوگرم) اتفاق افتاد. به طورکلی توجه به اثرات شدت های مختلف چرای دام بر فاکتورهای پوشش گیاهی از جمله تخصیص کربن و نیتروژن، در مدیریت صحیح و حفاظت مراتع امری ضروری است.