تاثیر فصل زایش بر برخی صفات تولیدی و تولید مثلی در گاوهای هلشتاین استان تهران

هدف از این پژوهش بررسی اثر فصل زایش بر برخی از صفات تولیدی شامل: میزان تولید شیر، درصد چربی و برخی صفات تولید مثلی شامل: طول دوره آبستنی، وزن تولد گوساله و همچنین، برآورد پارامتر های ژنتیکی صفات مورد مطالعه بود. در این مطالعه از اطلاعات مربوط به 22360 راس گاو شیری نژاد هلشتاین 65 گله ی استان تهران که طی سال های 1390 تا 1394 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود، استفاده گردید. مطالعه اثرات ثابت (گله، سال و فصل زایش) و آزمون های مقایسه میانگین با استفاده از رویه ی GLM نرم افزار 9.2 SAS صورت گرفت. پارامترهای ژنتیکی توسط نرم افزار 3.0 ASReml برآورد شد. فصل زایش بر همه صفات تاثیر معنی دار داشت (05/0>p). بیشترین میزان تولید شیر در فصل پاییز (41/43±93/8765 کیلوگرم) مشاهده شد. بیشترین و کمترین مقادیر میانگین درصد چربی به ترتیب در پاییز (01/0±20/3 درصد) و زمستان (01/0±18/3 درصد) بود (05/0>p). طولانی ترین و کوتاه ترین دوره آبستنی به ترتیب در تابستان (65/1±95/289 روز) و بهار (66/1±33/219 روز) مشاهده گردید. بیشترین و کمترین وزن تولد گوساله به ترتیب در زمستان (37/0±86/42 کیلوگرم) و تابستان (34/0±31/42 کیلوگرم) مشاهده شد (05/0>p). وراثت پذیری برای تولید شیر، درصد چربی، دوره آبستنی و وزن تولد گوساله به ترتیب 01/0±17/0، 01/0±02/0، 008/0±03/0 و 11/0±30/0 برآورد شد. همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی تولید شیر و درصد چربی به ترتیب 01/0±08/0- و 12/0±29/0 مشاهده شد. مقادیر همسبتگی ژنتیکی و فنوتیپی بین وزن تولد گوساله با طول دوره آبستنی به ترتیب 03/0±05/0 و 18/0±20/0 بود. بکارگیری برنامه های مدیریتی مانند تعیین زمان مناسب برای تلقیح گاو های ماده آماده آبستنی، می تواند به بهبود میزان تولید شیر و درصد چربی در پاییز و زمستان منجر شود. با توجه به همبستگی مثبت بین وزن تولد گوساله و طول دوره آبستنی، مدیریت صحیح و تغذیه مناسب، می تواند در کاهش نرخ سخت زایی در فصول سرد موثر باشد.