ارزیابی نرخ بازده خصوصی تحصیلات تکمیلی در ایران با استفاده از مدلهای چندسطحی

هدف از این پژوهش ارزیابی نرخ بازده خصوصی تحصیلات تکمیلی در ایران با استفاده از مدلهای چندسطحی بود و سعی شد با به کارگیری تابع دریافتی مینسر و روش تحلیل چندسطحی، میزان تاثیر تحصیلات تکمیلی دانشگاهی بر درآمد شاغلان با استفاده از آمارهای هزینه-درآمد خانوار در سال 1392 بررسی شود. در روش تحلیل چندسطحی به کار برده شده، گروه های عمده فعالیت به عنوان واحدهای سطح دوم در نظر گرفته شدند، ضمن آنکه سعی شد با اندازه گیری متوسط سالهای غیر شاغل بودن افراد بعد از اتمام تحصیلات و تعدیل سالهای فراغت از تحصیل، تخمین های مربوط به سالهای سابقه کاری به واقعیت نزدیک تر شود. مهم ترین نتایج تحقیق نشان داد که داده های مورد نظر ساختار سلسله مراتبی دارند. همچنین تحصیلات تکمیلی بر درآمد حاصل از شغل افراد تاثیر مثبت دارد و میزان این تاثیرگذاری برای هر سال اضافی تحصیلات تکمیلی حدود 3/12 درصد است که نرخی بیش از هزینه فرصت از دست رفته در نظر گرفته شده برای آموزش در کشورهای در حال توسعه (10 درصد) و میزان تاثیر تجربه کاری بر دریافتی ها (6/2 درصد) را نشان می دهد. این امر فارق از سایر انگیزه های ورود به این دوره ها، توجیه پذیری اقتصادی - از نظر فردی- این مقاطع را نشان می دهد. همچنین شاغلان دارای مدارک تحصیلات تکمیلی در شهرها 4/21 درصد بیش از گروه مشابه در روستاها دریافتی دارند که این امر می تواند توجیه کننده خروج نیروی انسانی با تحصیلات بالا از روستاها باشد. در نهایت، بازده هر سال اضافی تحصیلات تکمیلی از بازده هر سال اضافی آموزش عالی بیشتر است.