بررسی روند تغییرات مکانی-زمانی شاخص دومتغیره خشکسالی هواشناسی SPEI در ایران

تغییر بارش و دمای ناشی از تغییر اقلیم موجب شده است تا شاخص های تک متغیره خشکسالی نتوانند وضعیت کاهش منابع آبی را نشان دهند. بر این پایه از شاخص های چندمتغیره خشکسالی مانند بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده می شود. به منظور بررسی وضعیت روند تغییرات شدت خشکسالی هواشناسی در پهنه جغرافیایی ایران، داده های شبکه جهانی SPEI طی دوره آماری 30 ساله استفاده و آزمون های تشخیص روند و شیب خط سن بر روی سری های فصلی آنها اجراء و نتایج آنها در محیط GIS پهنه بندی شد. نتایج نشان داد در بین فصل ها، بیشترین روند رو به خشکی در فصل زمستان می باشد و بیش از 94 درصد مساحت کشور، شیب کاهشی را در سری زمانی شاخص خشکسالی نشان می دهند. روند تغییرات این شیب در غرب و شمال شرق کشور از لحاظ آماری معنی دار است. در فصل تابستان نیز نیمه شرقی کشور روند رو به خشکی را نشان می دهد ولی در فصل های بهار و پاییز وضعیت بهتری بر ایران حاکم است و درصد کمی از مساحت کشور روند معنی دار رو به خشکی را نشان می دهند. به طوری که به ترتیب در فصل بهار و پاییز ، 85 و 91 درصد کشور، از شیب خط روند کمتر و مساوی 2 درصد برخوردارند. نتیجه پایانی بررسی شاخص خشکسالی بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده نشان داد که در مجموع تغییرات اقلیمی در ایران رخ داده است و ایران در سالهای اخیر به سمت دوره های خشک تر متمایل بوده است.