تجارب و واکنش های شناختی زنان آسیب دیده از بی وفایی همسر: یک مطالعه پدیدارشناسی

بی وفایی به عنوان یکی از دلایل اصلی ناسازگاری های زناشویی و طلاق، اثرات زیانباری بر کانون خانواده و سلامت روان افراد آسیب دیده دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های شناختی زنان آسیب دیده از بی وفایی همسر بود. این مطالعه به روش کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام شد و نمونه های مورد نظر را زنان آسیب دیده از بی وفایی همسر ساکن تهران (شمیرانات) در سال 1395 تشکیل دادند. بدین منظور، 18 زن به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد بررسی قرار گرفتند. در نهایت، داده ها به شیوه تحلیل مضمون (تماتیک) تجزیه و تحلیل گردید. تحلیل داده ها منجر به تولید 2 مضمون اصلی، 11 مضمون فرعی و 61 مفهوم اولیه گردید. مضمون اصلی اول «واکنش های شناختی ناسازگارانه» بود که مضامین فرعی «خلل در باورهای دینی» ، «سوء ظن و بی اعتمادی» ، «اشتغال و وسواس فکری» ، «خلل در معنای زندگی» ، «تصمیم گیری غیر سازشی» ، «اندیشه ورزی به مجازات مقصر» ، «خودارزیابی منفی» و «اختلال در تفکر» را در برمی گرفت. مضمون اصلی دوم «واکنش های شناختی سازگارانه» بود و مضامین فرعی «افکار دفاعی مثبت» ، «استمداد به باورهای دینی» و «افکار سازش طلبانه برای تصمیم گیری» را شامل می شد.
نتیجه‎گیری: بی وفایی از لحاظ شناختی به طور یکسان توسط همه زنان آسیب دیده تجربه نمی شود و آثار شناختی آن می تواند ناسازگارانه و یا سازگارانه باشد. تیپ شخصیتی، اعتقادات مذهبی، داشتن فرزند و کیفیت رابطه با همسر در کیفیت واکنش های زنان آسیب دیده تاثیرگذار است. با توجه به این که یافته ها از یک تحقیق بومی حاصل شد؛ بنابراین، می تواند در ساخت بسته های مداخله ای درمانی راهگشا باشد.