سنجش میزان ترکیبات بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در محیط داخل و خارج دبیرستان های دو شهر اصفهان و چادگان در سال 1395

  در میان ترکیبات آلی فرار، ترکیبات بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن (Benzene, Toluene, Ethylbenzene, Xylene isomers یا BTEX) از آلاینده های مهم هوا به شمار می رود که حتی در غلظت های بسیار پایین نیز برای سلامتی مضر می باشد. منبع اصلی این ترکیبات، گازهای خروجی از اگزوز وسایل نقلیه است. هدف از انجام مطالعه حاضر، سنجش ترکیبات BTEX در هوای آزاد و محیط داخلی چهار دبیرستان واقع در دو منطقه شهر اصفهان و دو دبیرستان واقع در شهر چادگان بود. نمونه های هوای محیط داخل و خارج مدارس در دو شهر اصفهان و چادگان به وسیله پمپ نمونه برداری فردی و با استفاده از تیوب های کربن فعال جمع آوری گردید. سپس ترکیبات BTEX با استفاده از حلال دی سولفید کربن استخراج شد و به کمک دستگاه کروماتوگرافی گازی- اسپکترومتری جرمی (Gas chromatography-mass spectrometry یا GC-MS) مورد سنجش قرار گرفت. میانگین غلظت ترکیبات BTEX در شهر اصفهان از شهرستان چادگان بالاتر بود. همچنین، غلظت ترکیبات BTEX در منطقه 2 اصفهان [میدان امام حسین (ع) ] بالاتر از منطقه 1 (چهارباغ خواجو) گزارش شد و بیشترین و کمترین غلظت در میان اجزای BTEX به ترتیب به تولوئن و اتیل بنزن اختصاص داشت. نسبت محیط داخل به خارج نیز در دو منطقه نزدیک به یک به دست آمد. رابطه معنی داری بین غلظت داخلی و خارجی ترکیبات BTEX در دو شهر و دو منطقه وجود نداشت و این یافته نشان داد که آلودگی محیط داخلی مدارس ناشی از منابع داخلی بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده، شهر اصفهان از چادگان و منطقه دو اصفهان از منطقه یک آلوده تر بود و آلودگی ها بیشتر به منابع خارجی همچون ترافیک نسبت داده می شود.