تحولات توزیع اندازه حباب ها در منطقه آتشفشانی کواترنری قروه-بیجار، شرق کردستان

مخروط های اسکوری از بارزترین بخش های آتشفشان های کواترنری خاور کردستان هستند. در بررسی سنگ نگاری این واحدها کانی های اصلی به ترتیب فراوانی شامل الیوین، پیروکسن، پلاژیوکلاز و بیوتیت با بافت غالب حباب دار و شیشه ای است. در این مطالعه فرایند تشکیل و رشد حباب ها در طی فوران واحد های اسکوری آتشفشان های منطقه با استفاده از روش توزیع اندازه حباب ها و با استفاده از محاسبه فراوانی، سهم حجمی، مدل سازی سه بعدی، هسته بندی و رشد حباب ها مورد بررسی قرار گرفته است. در 8 نمونه انتخابی از مخروط های مختلف تعداد 3623 حباب ترسیم و شمارش شدند که سهم حجمی حباب ها از 40 تا 85 درصد متفاوت است. با استفاده از تصویر دوبعدی حباب ها شکل سه بعدی آنها بازسازی و با هم مقایسه شده اند. بیشترین جمعیت حباب ها در 4 نمونه دارای شکل کروی یا نزدیک به کروی و برای چهار نمونه دیگر بیضوری است. کشیده ترین بیضوی در بین تمامی حباب‎ها نسبت قطرهای 2:8/1:3 (S: I: L) دارد که تقریبا یک بیضوی پهن است. راستای قطر Lهمان راستای عمود بر سطح است که کمترین فشار به ماگما وارد می شود و حباب قادر به رشد چند برابری در آن راستا شده است. وجود 2 تا 5 قله در نمودار توزیع فراوانی اندازه حباب ها، نشان دهنده رخدادهای هسته زایی مجزاست که توزیع پلی مدال، نمایی و توانی را برای حباب‎های موجود در اسکوری های خاور کردستان پیشنهاد می‎کند. به ترتیب از نسل اول تا نسل آخر نمونه ها چگالی هسته بندی افزایش و رشد حباب ها کاهش می یابد. تکرار رخداد تشکیل حباب ها در مقیاس ماکروسکوپی تا میکروسکپی و SEM، همچنین مدل هسته بندی و رشد آنها پدیده فراکتال را پیشنهاد می دهد.