تاثیر مصرف سوپرفسفات تریپل و کشت گندم بر شکل های معدنی فسفر در خاک های آهکی دشت قزوین

آگاهی از شکل های معدنی فسفر در خاک از نظر حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه مهم است. این پژوهش به منظور تعیین اشکال معدنی فسفر با مصرف سوپرفسفات تریپل و کشت گندم در شرایط خاک های آهکی در دو مرحله انکوباسیون و گلخانه به مرحله اجرا درآمد. آزمایش انکوباسیون روی سه خاک دیزان، قزوین 1 و قزوین 2 با مقادیر متفاوت فسفر قابل جذب در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام پذیرفت. در هر خاک 50 میلی گرم فسفر برکیلوگرم خاک از منبع سوپرفسفات تریپل به کار برده شد. در زمان های صفر، 45 و90 روز، شکل های معدنی فسفر خاک شامل: Ca2P، Ca8P، OP، FePو Ca10P اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تثبیت شکل های فسفر تحت تاثیر نوع خاک مورد مطالعه بود. در خاک دیزان، غلظت Ca2P به ترتیب 5/67 و 8/73 درصد، Ca8P 5/74 و 7/59 درصد،AlP 9/31 و 3/50 درصد، FeP 9/47 و 7/63 درصد، OP7/50 و 60 درصد و Ca10P 8/62 و 69 درصد بیشتر از خاک های قزوین 1 و قزوین 2 بود. کاربرد فسفر تاثیر زیادی در افزایش غلظت شکل های Ca2P و Ca8P در هر سه خاک، و با شدت بیشتر در دیزان داشت. بیشترین غلظت اندازه گیری شده شکل های Ca2P، Ca8P، AlP، FeP و OP در زمان T45 و Ca10P در زمان T90 حاصل شد. آزمایش گلخانه بر روی سه خاک مذکور و با کاربرد 50 میلی گرم فسفر برکیلوگرم خاک از منبع سوپرفسفات تریپل با کشت گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. غلظت شکل های فسفر در شرایط گلخانه در خاک دیزان نسبت به سایر خاک ها بالاتر بود. در شرایط انکوباسیون، کاربرد 50 میلی گرم برکیلوگرم فسفر، اشکال فسفر نسبت به شرایط کشت گندم با کاهش 63/30، 1/12، 17/7، 33/3 میلی گرم بر کیلوگرم برای Ca2P، Ca8P، AlPو FeP همراه بود. مقادیر تثبیت Ca2P با کشت گیاه کاهش محسوسی داشت.