بررسی مخاطرات عملیاتی در ایستگاه تقلیل فشار گاز با استفاده از روش مطالعه عملیات و خطر

مطالعات خطر و عملیات (Hazard and operability study یا HAZOP) و شناسایی مخاطرات جهت مدیریت خطر و افزایش سطح ایمنی در ایستگاه های تقلیل فشار گاز شهری ضروری می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی مخاطرات فرایندی ایستگاه تقلیل فشار گاز و ارایه راهکارهای فنی و مدیریتی جهت کاهش آن ها بود. این مطالعه در دو ایستگاه تقلیل فشار گاز استان اصفهان صورت گرفت. ابتدا تیم HAZOP تشکیل شد و با توجه به نظرات اعضای تیم، فرایند تقلیل فشار گاز به پنج گره اصلی «ورودی گاز، ورودی فیلتر، فیلتر، گرمکن، رگلاتور و بودارکننده» تقسیم گردید. شاخص های عملیاتی، حد طراحی و انحرافات احتمالی مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز برگه های کاری HAZOP از طریق مراجعه به کتب، دستورالعمل های عملیاتی، دفتر گزارش روزانه و مصاحبه با مهندسان و اپراتورهای ایستگاه جمع آوری شد. انحرافات در گره مسیر ورودی گاز و فیلتر شامل شاخص های فشار، شدت جریان، درجه حرارت و خوردگی و در گره گرمکن شامل انحرافات در جریان گاز، درجه حرارت گاز، دمای هیتر، فشار گاز و خوردگی بود. در گره مطالعاتی رگلاتور، انحرافات در فشار گاز قبل و بعد از رگلاتور، خوردگی، خرابی پایلوت رگلاتور و عدم حساسیت پایلوت به فشار پایین دست تعیین گردید. در گره مطالعاتی واحد بودارکننده نیز انحرافاتی در میزان تزریق ماده بودارکننده، جریان گاز، فشار، سرعت و میزان بو مد نظر قرار گرفت. در این مطالعه HAZOP، علل و پیامدهای ناشی از انحراف شاخص های عملیاتی در پنج گره ایستگاه تقلیل فشار گاز شناسایی گردید و اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی آن ها همچون تعمیرات پیشگیرانه و زمان بندی شده، بازرسی مداوم خط لوله انتقال، تهیه یک برنامه زمان بندی شده برای بازرسی تجهیزات از نظر خوردگی و بازرسی و بازنگری در طراحی مورد تاکید قرار گرفت.