ترکیبات شیمیائی اسانس سه اکوتیپ نعناع ( Mentha spicata L.) در استان کهگیلویه و بویراحمد

خانواده نعناعیان یکی از مهم ترین تیره های گیاهی است که پراکنش جغرافیائی وسیعی داشته و از اهیمت بسیاری برخوردار می باشد که در دو گروه عمده لامیوئیده و نپتوئیده دسته بندی می شود. جنس منتا دارای تنوع ژنتیکی وسیعی است که به دلیل سطوح مختلف پلوئیدی و تلاقی های بین گونه ای به وجود آمده است. لذا امکان گزینش افراد برتر که دارای درصد بالای اسانس باشند وجود دارد. این مطالعه در سال زراعی 91-92 به منظور شناسائی ترکیبات اندام های هوائی نعناع (Mentha spicata L.) که از سه منطقه جمع آوری شده بودند صورت گرفت. این مناطق شامل یاسوح، سی سخت و بهرام بیگی در استان کهگیلویه و بویر احمد بود. اسانس با استفاده از کلونجر استخراج شد و سپس به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی ترکیبات متشکله آن مورد شناسائی قرارگرفت. نتایج حاکی از شناسائی 10، 14 و 10 ترکیب عمده در اسانس حاصل از سرشاخه های نعناع در این سه منطقه بود. عمده ترین ترکیبات شامل کاروون (57/74 درصد)، 1و8- سینئول (28/10 درصد)، لیمونن (41/8 درصد) در منطقه یاسوج به دست آمد. در منطقه سی سخت ترکیب پیپریتون اکساید (19/53 درصد)، 1و8- سینئول (47/27 درصد)، بتا-کاریوفیلن (55/3 درصد) و در منطقه بهرام بیگی شامل 1و8- سینئول (79/8 درصد)، کاروون (6/79 درصد) و لیمونن (53/3 درصد) بودند. روی هم رفته منطقه بهرام بیگی از بیشترین میزان کاروون برخوردار بود. به طور کلی اکوتیپ های مناطق سی سخت و بهرام بیگی دارای پتانسیل ژنتیکی بالاتری از نظر میزان ترکیبات موثره نظیر پیپریتنون اکساید و کاروون برخوردار بوده و قابلیت بهره برداری در برنامه به زراعی و به نژادی را دارا می باشند.