مقایسه تطبیقی قوانین دستمزد و جرائم پزشکی در قانون نامه حمورابی و متون اوستایی

ترس از بیماری و میل به حیات جاویدان یکی از دغدغه های بشر از گذشته تاکنون بوده است. نیاز همه اقشار جامعه و فرمانروایان به خدمات پزشکان موجب شده از کهن ترین دوره های تاریخی حرفه پزشکی مورد توجه حاکمان قرار گیرد و همواره قوانینی جهت حفظ حقوق بیماران و پزشکان تدوین شود. آثار بر جای مانده از دو تمدن کهن و همجوار بین النهرین و ایران بیانگر پیشینه و قانونمندی حرفه پزشکی در این منطقه است. تمرکز اصلی این پژوهش بر این نکته است که دستمزدها و جرائم پزشکی در قانون نامه حمورابی و متون اوستایی چه تفاوت ها و تشابهاتی دارند. حمورابی شاه بابل، با وضع برخی قوانین مانند حق معالجه که از آن به عنوان کهن ترین تعرفه پزشکی یاد می شود، منزلت پزشکان را بالا برد و در مورد خطاهای پزشکی مجازات هایی را تعیین کرد که از جزای نقدی تا قطع عضو وحتی مرگ پزشک را شامل می شد. در ایران باستان پزشکی بر بنیان آموزه های زرتشتی و با تاکید بر اخلاق مداری قرار داشت. متون اوستایی به دستمزدها و مجازات های تعیین شده در مورد خطاهای پزشکی اشاره دارند که بر اساس آن، بیشتر مجازات ها با جزای نقدی همراه بوده اند. پژوهش انجام شده به روش کتابخانه ای حاکی از آن است که پزشکان در هر دو تمدن از حقوق و جایگاه اجتماعی برخوردار بودند و به هنگام خطاهای پزشکی برابر قانون مجازات می شدند. قوانین حمورابی در بحث مجازات ها از شدت عمل بیشتری برخوردار بودند. قوانین پزشکی در ایران باستان بیشتر بر اصول اخلاقی استوار بود. بررسی پیشینه قوانین پزشکی در تمدن های باستان می تواند تاکیدی بر لزوم و اهمیت قانونمندی و پیروی از اصول اخلاقی در این حرفه به شمار آید.