تعیین جهت قبله با استفاده از خورشید

تعیین جهت قبله از ابتدای ظهور اسلام، در بین مسلمانان از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی کوششهای گذشتگان، روش جدید و نسبتا دقیقی ارائه شده است، که ابزار آن یعنی خورشید به راحتی در دسترس همگان است. با داشتن یک جدول، به راحتی می توان دانست که در هر روز از سال در هر محل معین، خورشید در چه ساعتی از روز دقیقا در راستای قبله قرار می گیرد، به طوری که امتداد سایه یک شاخص، راستای قبله را نشان می دهد. بدین منظور یک برنامه کامپیوتری تهیه شده است که ورودی آن تنها، طول و عرض جغرافیایی و تاریخ (سال و ماه و روز) و خروجیش ساعت انطباق خورشید با راستای قبله است. این برنامه در سه مرحله کار می کند: 1 تعیین دقیق جهت قبله با در نظر گرفتن طول و عرض جغرافیایی محل؛ 2 تعیین بعد و میل خورشید در روز مورد نظر؛ 3 به دست آوردن ساعت انطباق سمت خورشید با جهت قبله.
در این مقاله بیشتر به جنبه آموزشی مساله تاکید شده است و لذا برخی مفاهیم با تفصیل بیشتری مطرح می گردد.