اندازه گیری توزیع دوز با استفاده از ژل پلیمر برای بررسی صحت عملکرد سیستم طراحی درمان

معرفی ژل پلیمر برای دوزیمتر و مزایای منحصر بفرد آن در اندازه گیری توزیع دوز کاربردهای مهمی را در رادیوتراپی پیدا کرده است. در این مقاله عملکرد دوزیمتر ژل در اندازه گیری های مربوط به درمان از راه دور که معمول ترین شکل رادیوتراپی می باشد، مورد بحث قرار گیرد. در این بررسی، دوز عمیقی در محور مرکزی در فانتوم استوانه ای ساخته شده از پرسپکس با قطر 150 میلیمتر اندازه گرفته شد. فانتوم با میدانی به ابعاد 5×5 و 8×8 سانتیمتر تشعشع داده شده و نتایج آن با اندازه گیری های بدست آمده از اطاقک یونیزاسیون مقایسه گردید. بررسی ها با اندازه گیری توزیع دوز حاصل از تشعشع سه و چهار میدانی، تابش مایل و همچنین توزیع دوز در ژل ناهمگن (غیر یکنواخت) ادامه یافت و نتایج حاصل از ژل با توزیع دوزهای بدست آمده از سیستم رایانه ای طرح درمانی هیلکس (Helax) با شبیه سازی شرایط آزمایش و با استفاده از نرم افزار PIPS مقایسه گردید. درصد دوز عمقی در محور مرکزی در هر دو میدان تابش 5×5 و 8×8 سانتیمتری توافق خوبی با میزان بدست آمده از اطاقک یونیزاسیون با اختلاف 4 ± درصد نشان داد. در منحنی دوز یکسان 50 درصد، مقایسه مساحت دوز حاصل از تشعشع سه میدانی در ژل و هیلکس با استفاده از PIPS منجر به توافقی با اختلاف 4± درصد شد. توزیع دوز حاصل از تشعشع چهار میدانی تا منحنی های دوز یکسان 70 درصدی منجر به توافقی با اختلاف 2.7 ± تا 5 درصد و در منحنی 60 درصدی با اختلاف 8± درصد با هیلکس شد. اندازه گیری منحنی های توزیع دوز در میدان های تابش متفاوت در آزمایشات انجام یافته با ژل که داخلش فضای خالی ایجاد شده بود در سطح منحنی دوز 90 درصدی توافق نسبتا خوبی با نتایج بدست آمده از هیلکس نشان داد. توزیع دوز ناشی از تابش مایل 30 درجه ای اختلاف زیادی در حدود 10 میلیمتر در منحنی های 70 تا 90 درصدی بین دو سیستم نشان داد. به هر حال تکرار آزمایش با فانتوم شیشه ای بجای پرسپکس این عدم توافق را مرتفع نمود. نتایج گرفته شده نشان می دهد که توزیع دوز عمقی حاصل از تکنیک های پرتو درمانی استاندارد در ژل، با توزیع دوزهای اتاقک یونیزان و همچنین توزیع دوز پایه حاصل از هیلکس توافق دارند. عملکرد ژل در اندازه گیری دوز با تعبیه شکاف هوایی در فانتوم کاملا امیدوار کننده بود.