شبیه سازی رواناب و بار رسوب جنگل بهره برداری شده (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ذیلکی رود)

در این پژوهش، تاثیر بهره برداری و جاده سازی جنگل بر تولید رواناب سطحی و بار رسوب حوزه ذیلکی رود بررسی شد. از مدل SWAT،SWAT-CUP و الگوریتم SUFI-2 در شبیه سازی رواناب و بار رسوب و بهینه سازی پارامترهای این مدل و تعیین حساسیت پارامترهای مدل در حوزه آبخیز ذیلکی رود استفاده شد. مقادیر تابع هدف ضرایب NS و  برای مرحله واسنجی رواناب به ترتیب 72/0 و 88/0و برای مرحله اعتبارسنجی آن 83/0 و 89/0 و این ضرایب برای مرحله واسنجی بار رسوب به ترتیب 51/0و 56/0 و برای مرحله اعتبارسنجی آن 66/0و 73/0 به دست آمد. مقادیر تابع هدف در دوره واسنجی و اعتبارسنجی نشان دهنده شبیه سازی مطلوب دبی رواناب و بار رسوب ماهانه حوزه آبخیز رودخانه ذیلکی رود و کارایی مدل SWAT2012 پس از واسنجی پارامترهای آن با استفاده از الگوریتم SUFI-2 بود. براساس نتایج آنالیز حساسیت پارامترهای مدل، پارامترهای چگالی خاک در حالت مرطوب (SOL_BD) و شماره منحنی در شرایط رطوبتی متوسط (CN2) به عنوان حساس ترین پارامترها در تعیین مقدار دبی رواناب خروجی از حوزه و پارامترهای شماره منحنی در شرایط رطوبتی متوسط (CN2) و ضریب زبری مانینگ آبراهه ها و زهکش ها (CH_N2)، حساس ترین پارامترها در تعیین مقدار بار رسوب خروجی از حوزه تشخیص داده شدند. می توان نتیجه گیری کرد که بهره برداری جنگل با کاهش سطح تاج پوشش و با فشرده کردن خاک در مسیرهای چوبکشی، سبب کاهش نفوذپذیری و ظرفیت ذخیره آب در خاک می شود و سرعت رواناب به رودخانه ها را افزایش می دهد. همچنین جاده سازی جهت جریان رواناب به رودخانه را تغییر می دهد و با افزایش سرعت جریان های سطحی و فرسایش خاک سبب افزایش پیک سیلاب و بار رسوب می شود.