تعیین محتوی کلروفیل و وضعیت نیتروژن در ژنوتیپ های گندم (Triticum aestivum L.) دیم با استفاده از کلروفیل متر (SPAD)

امروزه تشخیص گیاه مبنا یکی از مهم ترین روش های تعیین وضعیت نیتروژن در گیاه می باشد. به منظور برقراری ارتباط بین داده های حاصل از کلروفیل متر و وضعیت نیتروژن در ژنوتیپ های گندم دیم در مدیریت های مختلف مصرف نیتروژن به عنوان ابزاری جهت دستیابی به عملکردهای مطلوب، آزمایشی به صورت کرت های دوبارخردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد. آزمایش شامل زمان مصرف نیتروژن (کل نیتروژن مصرفی در پاییز و مصرف تقسیطی آن به صورت  در پاییز و  در بهار در مرحله ZGS32) به عنوان عامل اصلی، چهار سطح نیتروژن (صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان عامل فرعی اول و 7 ژنوتیپ گندم دیم به عنوان عامل فرعی دوم بود. در مراحل شروع پنجه (GS22)، پنجه کامل (GS29)، طویل شدن ساقه (GS32)، ظهور برگ پرچم (GS39) و گلدهی (GS60)، شاخص نسبی کلروفیل با استفاده از دستگاه SPAD قرائت و با اجزای کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل c و کاراتنوئیدهای اندازه گیری شده در شرایط آزمایشگاهی برازش داده شد. نتایج نشان داد، شاخص کلروفیل همبستگی مثبت و معنی داری با کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل c و کاراتنوئیدها داشت. مصرف تقسیطی نیتروژن توانست شاخص کلروفیل (3/8 درصد) و اجزای کلروفیل (کلروفیل کل، a، b و c به ترتیب 0/15، 1/11، 9/10 و 0/27 درصد) و پروتئین دانه (5/8 درصد) را به استثنای کاراتنوئیدها به طور معنی داری افزایش دهد. مصرف نیتروژن توانست تمامی شاخص های کلروفیل را در گیاه تحت تاثیر قرار داده و به طور معنی داری آنها را تغییر دهد. ایده آل ترین شرایط از لحاظ شاخص های کلروفیل در گیاه با مصرف 72 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. ژنوتیپ 1 مطلوب ترین و آذر 2 نامناسب ترین وضعیت را از لحاظ شاخص های کلروفیل و نسبت کلروفیل کل به کاراتنوئیدها (مطلوب 70-40) در گیاه به عنوان شاخص مقاومت به تنش به خود اختصاص دادند.