سه یار فلسفی برای نفی اختیار و چاره جویی عقیم فلسفی برای اثبات اختیار

«اختیار» به معنای تمکن از فعل و ترک، از سویی با سه قاعده فلسفی: «ضرورت علی معلولی»، «علت غائی، علت فاعلیت فاعل است» و «استحاله ترجیح بلامرجح» ناسازگار است؛ و از سوی دیگر، چون از نظر فیلسوفان یک معنای امکانی است، محال است وصف واجب تعالی واقع شود. چاره جویی فیلسوفان برای حل این مشکل، معرفی معنای دیگری برای اختیار است که به «معنای فلسفی اختیار» شهرت دارد. ولی افزون بر آن که معنای فلسفی اختیار، توالی فاسدی به دنبال دارد که خود فیلسوفان هم به آن ملتزم نیستند، روش آنان در رفع تعارض یادشده، مخالف اصول و مبانی منطقی است، زیرا در صورت تعارض دو شناخت بدیهی و نظری، حکم منطقی، طرد شناخت نظری یا دست کم تردید در آن و بررسی مجدد دلایل آن است. هدف اصلی از این نوشتار آن است که با بیان صریح این ناسازگاری و تنبیه بر عقیم بودن چاره جویی فیلسوفان، ضرورت بازنگری در اصول و قواعد فلسفی یادشده را اثبات کند.