بررسی تنوع و ویژگی های ژنتیکی تعدادی از توده برنج رقم هاشمی با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگرهای ریزماهواره

برنج مهم ترین منبع غذایی بیش از نیمی از جمعیت جهان است. برنج هاشمی در حال حاضر در استان گیلان بیشترین میزان سطح زیر کشت را داشته و از لحاظ کیفیت پخت و مشتری پسندی بهتر از سایر ارقام می باشد. در این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در 20 توده محلی برنج هاشمی به همراه ارقام شاهد گوهر و هاشمی (معرفی شده توسط موسسه تحقیقات برنج کشور)، از 21 نشانگر ریز ماهواره، صفات مورفولوژیک و کیفیت دانه استفاده شد. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد مطالعه دارای اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد بودند. تجزیه خوشه ایبا کمک نرم افزار R، ژنوتیپ های مورد مطالعه را به 4 گروه تقسیم کرد. بر اساس اطلاعات حاصل از نشانگرها در مجموع 96 آلل چند شکل با میانگین 57/4 آلل به ازای هر جفت آغازگر تکثیر شد. کمترین تعداد مربوط به نشانگر RM249 با 3 آلل و بیشترین آن به ترتیب مربوط به نشانگر های RM19 و RM1109 با 6 آلل بود. میانگین تعداد آلل موثر 97/3 بود که RM249 با داشتن مقدار 25/2 کمترین و نشانگرهای RM413 و RM1109 با داشتن مقادیر 65/5 و 21/5 بیشترین مقادیر را دارا بودند. میانگین محتوای اطلاعات چند شکل (PIC) بدست آمده برای نشانگرهای ریز ماهواره، 69/0 بود. در تجزیه ی خوشه ایبا ضریب تشابه جاکارد بر اساس نشانگرهای ریزماهواره، ژنوتیپ ها در 4 کلاستر طبقه بندی شدند. در مجموع نتایج تجزیه خوشه ایصفات مورفولوژیک و نشانگرهای ریزماهواره با هم مطابقت خوبی داشتند و توانستند افراد را بر اساس منشا جغرافیایی خود گروه بندی نمایند. وجود تنوع ژنتیکی در توده های محلی برنج هاشمی، امکان خالص سازی و گزینش لاین های برتر، حفظ و استفاده از ژنوتیپ های مختلف را در برنامه های اصلاحی فراهم می کند.