تاثیر اندیشه های پوانکاره بر ریشه های تصادف و شانس در آثار مارسل دوشان و جان کیج

شانس با مفهوم گسترده خود، به عاملی مهم در پیونددهندگی علم و هنر در قرن بیستم بدل شد؛ به طوری که شاهد انعکاس پارادایم های نوین علمی مبتنی بر آن، به نمایندگی هنری پوانکاره، بر هنر، به ویژه مارسل دوشان، هستیم، که خود بر افراد دیگری نظیر جان کیج، سردمدار موسیقی شانس، تاثیر گذاشته است. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر تبیین تمایزات و تشابهات مفهوم شانس در آثار دوشان و کیج و تاثیرات پوانکاره بر آن ها می باشد، که در این راستا از روش توصیفی و منابع کتابخانه ای بهره گرفته است. یافته ها نشانگر یکسانی دیدگاه کیج و دوشان به مفاهیم زیبایی شناسی بی تفاوتی، طبیعت موقتی و قراردادی، اهمیت بخشی به فضاهای ادراکی و عدم وجود بی نهایت واقعی می باشد که حاصل تاثیر اندیشه های پوانکاره بر روی هر دوی آن ها بوده و به «شانس سیستماتیک» یا «شانس مطلق» تعبیر می شود. وجوه افتراق شان نیز در ریشه های علمی دوشان (اندیشه های پوانکاره) و عرفانی کیج (ذن بودیسم) نهفته است. ازاین رو، تاثیر اندیشه های پوانکاره بر کیج به دو دوره پیش از مرگ دوشان (تئوری آشوب، توپولوژی، هندسه غیراقلیدسی و فضاهای ان-بعدی) و پس از آن (تحت الشعاع قرارگرفتن اندیشه پوانکاره با ذن، پراجنا و ساتوری) قابل تقسیم است، که در نهایت به حل شدگی اندیشه پوانکاره در ذن منتهی می گردد.