محاسبه زیست کارایی انرژی و بررسی عوامل موثر بر آن در کشورهای نفت خیز

امروزه، هدف اصلی بسیاری از سیاست های اقتصادی دولت ها، رشد اقتصادی است که به‏ طور معمول به ایجاد زیان های زیست‏ محیطی منجر می شود. رشد و توسعه اقتصادی نیازمند استفاده از انرژی به عنوان یکی از مهم ترین نهاده های تولید است و عدم دسترسی به انرژی مقرون‏ به ‏صرفه و قابل‏ اعتماد، عامل ایجاد عقب‏ ماندگی های اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از نقاط جهان شده است. هدف این پژوهش، اندازه گیری زیست‏ کارایی انرژی در ایران و کشورهای نفتی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های دارای خروجی نامطلوب و بررسی عوامل موثر بر زیست‏ کارایی انرژی با استفاده از روش پانل توبیت است. نتایج پژوهش نشان می‏ دهند که کشور ایران با دارا بودن میانگین زیست‏ کارایی انرژی برابر با 50 و 54 به ترتیب در حالت بازدهی ثابت و متغیر به مقیاس، از کم‏ترین میزان زیست‏ کارایی انرژی نسبت به سایر کشورهای نفتی مورد نظر برخوردار است. همچنین، بین استفاده از سوخت های فسیلی و میزان جمعیت با زیست‏ کارایی انرژی رابطه منفی و معناداری وجود دارد، در حالی که بین درجه باز بودن تجاری با زیست‏ کارایی انرژی رابطه مثبت و معناداری دیده می‏ شود. در این پژوهش، راهکارها و توصیه های پژوهشی و اجرایی جهت بهبود و میزان ارتقای کارایی زیست‏ محیطی پیشنهاد می‏ شود.