سنگ نگاری و زمین شیمی عناصر اصلی، فرعی و جزیی رخساره های بوکسیتی: مطالعه موردی از نهشته قازانجه، جنوب خاور مهاباد، شمال باختر ایران

نهشته بوکسیت قازانجه، در فاصله 25 کیلومتری جنوب خاور مهاباد، استان آذربایجان غربی، شمال باختر ایران واقع می باشد. این نهشته به صورت لایه ها و عدسی های چینه سان، درون سنگ های کربناتی سازند روته به سن پرمین بالایی توسعه یافته است. مطالعات کانی شناسی نشان می دهند که کان سنگ های این نهشته حاوی کانی های دیاسپور، هماتیت، پیروفیلیت، کلریت، شاموزیت، روتیل، آناتاز و مسکویت ایلیت هستند. حضور بافت های پلیتومورفیک، میکروگرانولار، اووییدی، پیزوییدی، ماکروپیزوییدی، اسپاستوییدی، کلوفرم، گرهکی، برشی دروغین، برشی و کلاستیک دلالت بر منشا نابرجای نهشته دارد. یافته های کانی شناسی آشکار می کنند که این نهشته از دو رخساره اکسیدی قلیایی و احیایی اسیدی تشکیل شده و در یک محیط رسوبی بینابینی وادوز فریاتیک توسعه یافته است. بررسی های زمین شیمیایی آشکار می نمایند که آهن زدایی و تخریب کائولینیت مهمترین فرآیندهای دخیل طی نهشت می باشند. بررسی ها نشان می دهند که درجه تمرکز عناصری نظیر V، Zr، Co، Cu، Ga، Hf، Mo، Sc، U، و Zn در رخساره اکسیدان قلیایی و تمرکز عناصری چون Ba، Cr، Ni، Pb، Rb، Sr، و Th در رخساره احیایی اسیدی بیشتر است. اختلاف در تمرکز عناصر در این دو رخساره می تواند به رخداد فرآیندهایی نظیر جذب سطحی، روبش توسط اکسیدهای آهن و منگنز، شدت لاتریتی شدن و عملکرد سنگ بستر کربناتی به عنوان سد زمین شیمیایی وابسته باشد.