تاثیر بلاک دو طرفه عصب اکسی پیتال بزرگ در درمان سردرد ناشی از سوراخ شدن سخت شامه به دنبال بی حسی نخاعی در عمل سزارین: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده

یکی از عوارض آزار دهنده بی حسی نخاعی در عمل جراحی سزارین، سردرد بعد از پارگی سخت شامه (Post-Dural puncture headache; PDPH) است که در 2 تا 5 روز بعد از عمل جراحی ایجاد می شود. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر بلاک دوطرفه عصب اکسی پیتال بزرگ (Greater occipital nerve block; GONB) در درمان PDPH بعد از جراحی سزارین می باشد. در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، تعداد 74 خانم باردار که در سال 1396 تحت عمل سزارین با بی حسی نخاعی قرار گرفته بودند و با PDPH به کلینیک درد شهر رفسنجان مراجعه کردند، به صورت تصادفی در دو گروه 37 نفره قرار داده شدند. در گروه اول، درمان GONB با بوپیواکائین و دگزامتازون انجام گردید و گروه دوم، درمان دارویی خوراکی با استامینوفن و پره گابالین دریافت کردند. بیماران هر دو گروه، قبل از مداخله، 1، 6 و 24 ساعت پس از مداخله، از لحاظ شدت سردرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس دو طرفه با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج آزمون آماری نشان داد که اثر متقابل (Interaction) نوع درمان و زمان ارزیابی سردرد از نظر آماری معنی دار است (912/130=F، 001/0P<). به این معنی که سرعت کاهش سردرد در طول دوره مطالعه، در گروه GONB به طور معنی داری بیش از گروه دریافت کننده درمان دارویی خوراکی بود. بر اساس نتایج، با وجود موثر بودن هر دو روش درمانی، تاثیر GONB در کاهش شدت سردرد، بیش از درمان دارویی بوده است. به نظر می رسد GONB می تواند به عنوان یک تکنیک جایگزین موثر برای درمان PDPH به کار رود.