تحلیل تبارشناختی از سیر تحول گفتمان های تربیتی

این مقاله با هدف تبیین نوع نگاه فوکو به سیر تاریخی تحول در نظام های تربیتی به بررسی این مهم در سیر تاریخ آموزش و پرورش می پردازد که چگونه مناسبات قدرت - دانش منجر به تحول و ایجاد نقاط گسست در سیر تاریخ تعلیم و تربیت شده است. از این رو پس از رد یابی گزاره های شکل دهنده به صورت بندی های گوناگون در رژیم های حقیقت انضباطی در پنج دوره تحول تاریخی از سال های 1500 تا 2010 به بررسی عوامل اثر گذار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر این دگردیسی ها می پردازد. در مرحله بعد جهت بررسی تبار تعذیبی انضباط مدرن به تحلیل این گسست ها از طریق تحلیل روابط قدرت، تصادف و تبار نظام های آموزشی پرداخته و نقش لیبرالیسم و اشکال مختلف آن در تحول نظام های تربیتی را مورد بررسی قرار می دهد. حاصل پژوهش تاکید بر این نکته است که مبتنی بر نوع نگاه تبارشناسانه فوکو در طول زمان در نظام های تربیتی نیز همچون سایر بخش های جامعه سبک های خشن مجازات و تنبیه به مرور زمان جای خود را به اشکال بسیار نرم سازمان یافته نظارت و کنترل داده اند که نه به عنوان ظهور مجدد انسانیت و آزادی بلکه به عنوان تکامل شیوه های تربیت انضباطی در اشکال جدید، موثر و فراگیرترنمایان شده اند، که همچنان دارای تبار تعذیبی هستند وآنچه تا کنون مانع از شناخت این تبار شده است ریشه در ورود لیبرالیسم به عنوان عقلانیت سیاسی حاکم بر علوم انسانی به شیوه های انضباطی دارد که در نهایت منجر به آن شده است که کودکان به انسان هایی منقاد و مطیع تبدیل شوند و آموزش به صورت یک کالای تجاری شونده در بازار، عرضه شود و این گونه کودکان در سیر تاریخ تحول نظام های آموزشی به انقیاد در آیند.