بررسی روابط میان ویژگی های شخصیتی، بنیان های اخلاقی، و اخلاق کاری در دانشجویان ایرانی و کانادایی

شخصیت از متغیرهای تعیین کننده در قضاوت، هیجان، و رفتار اخلاقی است. فارغ از اینکه کدام سازه شخصیتی بر چه متغیر اخلاقی تاثیر دارد، پرسش مهم آن است که این روابط در گستره فرهنگ ها چه شباهت ها و تفاوت هایی دارند. پژوهش حاضر به بررسی روابط میان بنیان های اخلاقی، اخلاق کاری، عامل های معمول شخصیت، رگه های تاریک شخصیت، بدبینی اجتماعی، و بی هنجاری در دو نمونه ایرانی و کانادایی می پردازد. با اینکه هم بسته های شخصیتی بنیان های اخلاقی در دو بافت متفاوت بودند، در هر دو بافت، شخصیت بهتر از بنیان های اخلاقی توانست اخلاق کاری را پیش بینی کند. یافته ها در بافت ایرانی نشان داد که اخلاق کاری با نمره های پایین در بی هنجاری و ماکیاول گرایی و با نمره های بالا در صداقت فروتنی هم بسته بود. همچنین، اخلاق کاری در بافت کانادایی با نمره های پایین در جامعه ستیزی و با نمره های بالا در صداقت فروتنی، برون گرایی و وظیفه شناسی هم بسته بود. کنترل کردن تجربه کاری، تغییری در این روابط ایجاد نکرد. یافته های پژوهش حاکی از این بود که رابطه اخلاق کاری با شخصیت فرهنگ بسته است. در جوامع جمع گراتری مانند ایران تصمیم ها و رفتارهای اخلاقی بیشتر متاثر از عامل های شخصیتی مرتبط با نوع دوستی متقابل و ارزش های جمع گرایانه ای چون رعایت انصاف در تعامل با دیگران اند. حال آنکه تصمیم ها و رفتارهای اخلاقی در جوامع فردگراتری چون امریکای شمالی علاوه بر نوع دوستی متقابل، متاثر از عامل های شخصیتی مرتبط با تلاش های تکلیف محور و ارزش های فردگرایانه ای چون نظم، سازمان یافتگی، کمال گرایی، و پشتکار هستند. این پژوهش، با برجسته کردن نقش فرهنگ در روابط میان متغیرها، توجه به تعامل فرهنگ و اخلاق را برای داشتن تصویری درست تر از بعد اخلاقی تجربه بشری لازم می شمارد.