اثربخشی دوره های آموزش محیط زیست بر سطح دانش، نگرش و مهارت محیط زیست: دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی

بخش عمده مشکلات موجود در محیط زیست، ریشه در نبود آگاهی لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد، در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب می شود. از آنجا که نهادینه کردن آموزش و فرهنگ محیط زیستی از زمان کودکی آغاز می شود، بنابراین دوره رسمی پیش دبستان می تواند یکی از مهمترین دوره های سرمایه گذاری آموزشی و فرهنگی در زمینه محیط زیست باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، نیازسنجی و بررسی تاثیر دوره های آموزشی بر سطح نگرش، دانش و مهارت های محیط زیستی دانشجویان رشته ی رشد و پرورش کودکان پیش دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بعنوان پیشگامان آموزش حفظ محیط زیست به کودکان پیش دبستانی است.

برای دستیابی به هدف فوق، 55 نفر از دانشجویان دو ترم آخر رشته ی رشد و پرورش کودکان پیش دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در سال تحصیلی 97-96 به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. در این بررسی سه پرسشنامه 14 سوالی جهت سنجش سطح نگرش، دانش و مهارت نسبت به محیط زیست و مباحث مرتبط مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون t دو نمونه وابسته در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. جهت سطح بندی نمره نهایی پاسخ دهندگان از روش منطق 25 درصد ریاضی استفاده شد.

روایی ابزارهای مورد استفاده از طریق روایی محتوا و با دو سنجه روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR)، و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ (همسانی درونی) و ضریب همبستگی درون طبقاتی (پایایی در طول زمان) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده هر سه ابزار از روایی محتوای قابل قبول ، همسانی درونی و پایایی در طول زمان برخوردار بودند. مقادیر آلفای کرنباخ سه ابزار سنجش نگرش، دانش و مهارت به ترتیب برابر 0/702، 0/881 و 0/951 و مقادیر ضریب همبستگی درون طبقاتی سه ابزار به ترتیب برابر 0/665، 0/721 و 0/734 به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده برگزاری دوره آموزشی موجب تغییر نگرش(t=2.39, p=0.023, Eta2=15.2)، بالابردن دانش (t=13.31, p<0.001, Eta2=84.7) و افزایش سطح مهارت (t=6.90, p<0.001, Eta2=59.8) آزمودنی ها شد. بر اساس نتایج توصیفی مشخص شد که قبل از مداخله 5/45 درصد آزمودنی ها نگرش بالا و بعد از مداخله 75/8درصد نگرش بالایی در خصوص محیط زیست داشتند. همچنین، قبل از مداخله سطح دانش 60/7 درصد آزمودنی ها در سطح پائین تا پائین-پائین در حالی که بعد از مداخله سطح دانش 84/8درصد آزمودنی ها در سطح بالا بود. در نهایت، قبل از مداخله سطح مهارت 36/6 درصد آزمودنی ها در سطح بالا در حالی که بعد از مداخله سطح مهارت 87/9 درصد در سطح بالا بود.

بر اساس یافته های به دست آمده مشخص شد که برگزاری دوره آموزشی بیشترین تاثیر را به ترتیب بر افزایش سطح دانش نسبت به محیط زیست، و بعد از آن افزایش سطح مهارت و در نهایت تغییر نگرش داشته است. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که برگزاری دوره های آموزش محیط زیست باعث بهبود سطح نگرش، دانش و مهارت دانشجویان می شود.