ریشه های تاریخی نگرش عین القضات همدانی به حدیث «اطلبوا العلم ولو بالصین»
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
صوفیان و فیلسوفان مسلمان در بسیاری از موارد فهمی خلاف ظاهر از روایات ارائه داده اند. از زمره این قبیل عالمان مسلمان، عین القضات همدانی (مقتول در 525ق) است. او در بحث از روایات مختلف چنین می کند. از جمله، در بحث از روایت «اطلبوا العلم ولو بالصین» منظور روایت را رفتن به چشمه ای به نام «صاد» برای فرا گرفتن علم حضوری و لدنی می شناساند؛ چشمه ای که به طبع بر معنایی رمزی دلالت می کند. جا دارد بپرسیم ریشه های تاریخی نگرش وی به این روایت چیست. چنان که خواهیم دید، این برداشت ریشه در تفکر گنوسی و رازگرایانه او دارد. بر اساس تفکر گنوسی که در بخشی از مسیر انتقال خود از طریق مسیحیت و مانویت به ایران و به طبع به اسلام ایرانی راه یافته جهان مادی و علم مادی فاقد ارزش است. غنوصیان اصالت را به جهان متافیزیکی می دهند و عین القضات هم از ایشان متاثر است. اندیشه رازگرایانه دیگری که عین القضات از آن اثر پذیرفته، تفکر افلاطونیان است که با اعتقاد به عالم مثل، اصل تمام چیزها را در عالم بالا می دانند و اشیاء مادی را سایه و ظلی برای آن درنظر می گیرند. هر چند نگرش عین القضات به حدیث دارای ریشه های تاریخی در خارج از جهان اسلام است، جنبه هایی از تفکر عین القضات را می توان در ادیان مختلف و مکاتب گراینده به تفاسیر باطنی از اسلام خاصه مذهب تشیع بازدید.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
137 تا 156
لینک کوتاه:
magiran.com/p2027563
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!