ارزیابی توانایی دو گونه گیاه مرتعی در جذب و اندوزش سرب در یک خاک آهکی آلوده

گیاه پالایی راهکار مناسبی برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین است. هدف از این پژوهش بررسی توانایی گیاه پالایی سرب توسط افسنتین (Artemicia absantium L.) و توق (Xanthium strumarium L.) در یک خاک آهکی آلوده بود. این پژوهش در شرایط گلخانه ای بصورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه گروه علوم خاک دانشگاه ارومیه انجام شد. بدین منظور یک نمونه خاک انتخاب و به طور یکنواختی با غلظت های مختلف سرب (صفر، 250، 500 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) آلوده شد. سپس کشت گیاهان در خاک آلوده انجام شد (24 گلدان). در پایان دوره رشد، وزن خشک ریشه و شاخساره، غلظت سرب در ریشه و شاخساره گیاهان و سرب زیست فراهم خاک اندازه گیری شد. همچنین، شاخص های گیاه پالایی محاسبه شدند. نتایج نشان داد با افزایش آلودگی سرب در خاک، وزن خشک ریشه و شاخساره و تحمل گیاهان کاهش یافت، در حالی که غلظت سرب ریشه و شاخساره، سرب تثبیت شده در ریشه و سرب استخراج شده توسط شاخساره گیاهان، افزایش یافت. بین شاخص تحمل دو گیاه تفاوت معنی داری (05/0P≤) وجود نداشت. نتایج همچنین نشان داد اندوزش سرب در ریشه توق (میانگین mBAF و mBCF ریشه و mTF به ترتیب 65/1 درصد، 48/5 و 97/0) بیش تر از افسنتین بود. در حالی که اندوزش سرب در شاخساره افسنتین (میانگین mBAF، mBCF شاخساره و mTF به ترتیب 79/2 درصد، 86/2 و 84/1) بیش تر بود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد توق و افسنتین به ترتیب در تثبیت گیاهی و استخراج گیاهی سرب در خاک های آلوده (بویژه در سطوح 250 و 500 میلی گرم بر کیلوگرم) موثر باشند.