تبیین و آزمون مدل چهارعاملی ریسک- بازده در شرایط رونق و رکود بازار به شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران

مدل سنتی CAPM رابطه مستقیم و غیرشرطی بتا (Beta) و بازده مورد انتظار سرمایه گذاران را در یک بازار رو به رونق (up ward) را نشان می دهد به عبارتی وقتی نرخ بازده بازار (Rm) از نرخ بهره بدون ریسک (Rf) بیشتر شود این مدل به خوبی رابطه بین ریسک و بازده را نشان می دهد اما در شرایطی که بازار رو به رکود است (Downward) این مدل توانایی نشان دادن رابطه بین ریسک و بازده را ندارد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که در بورس اوراق بهاردار تهران رابطه شرطی بین بتا و بازده وجود دارد اما تحقیقات جامعی که نشان دهد که در شرایط رو به رشد شدت این رابطه شرطی چگونه است در مقایسه با شرایط رکود بورس وجود ندارد به عبارت دیگر رابطه مقطعی (cross-section) بین ریسک (بتا) و بازده مشروط به جهت حرکت بازار است سهامی که بتای بالاتری دارند در بازارهای مثبت و سهامی که بتاهای پائین تر برخوردارند در بازارهای منفی عملکرد مناسب تری خواهند داشت. بنظر می رسد علاوه بر تاثیر متغیرهای جهت بازار و اندازه، بایستی متغیرهای دیگری من جمله تاثیر  ، بتا همچنین عامل مومنتوم همزمان مورد آزمون قرار گیرد چراکه بنظر می رسد اضافه کردن عامل مومنتوم به مدل سه عامله فاما فرنچ، قدرت پیش بینی مدل سه عامله سنتی فاما فرنچ (1992) را افزایش می دهد. تحقیق حاضر سعی دارد با استفاده از مدل چهار متغیره Fama-french (1993) تاثیر این عوامل   ، وعامل شتاب(مومنتوم) در شرایط رو به رونق و رو به رکود بورس مورد بررسی قرار دهد.