انحصار علم به علم حضوری نزد صدرالمتالهین

چکیده مساله تقسیم علم به حضوری و حصولی نزد فیلسوفان مسلمان ثمره نگاه هستی شناختی به پدیده علم است و ‏از دیرباز تا کنون مورد اعتقاد تقریبا اکثریت حکما بوده است، در این نوشتار، برخلاف این دیدگاه رایج میان ‏حکما که علم را به دو دسته مذکور تقسیم می کنند، با نظر به روش خاص استنباط آراء فلسفی صدرا، و ‏تحلیل و بررسی دیدگاه وی در خصوص حقیقت علم که آن را امری وجودی می داند و معتقد است در هنگام ‏علم به هر چیزی، نفس همان چیز نزد عالم حاضر می شود، و سپس با تطبیق این رویکرد با مبانی فلسفی ‏خاص او از جمله اصالت وجود، وحدت و بساطت وجود، تساوق وجود با کمالات آن و اتحاد عاقل و ‏معقول، این مساله به اثبات می رسد که تقسیم مشهور علم در معرفت‎ ‎شناسی صدرالمتالهین قابل پذیرش ‏نیست، بلکه او علم را منحصر در علم حضوری می داند. پشتوانه این رای نیز شواهد و مویداتی است که در ‏مواضع مختلف از آثار صدرالدین و شاگردان حکمت متعالیه قابل اصطیاد است.‏