اثر روش های مختلف پرایمینگ بر بنیه و رشد گیاه چه بذرهای زوال یافته در سه گونه گون Astragalus spp

 استفاده از تکنیک پرایمینگ، یک روش موثر برای افزایش توان جوانه زنی بذر گیاهان مرتعی می باشد. به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر بر بهبود جوانه زنی بذرهای زوال یافته، در سه گونه گون علوفه ای، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در شرایط گلخانه اجرا شد. فاکتور A شامل سه گونه از گون (Astragalus cyclophyllon ، A. siliqusus و A. homosus)، فاکتور B شامل دو سطح از زوال بذر، زوال طبیعی (بذرهای نگهداری شده در سردخانه فعال 4 درجه سانتی گراد به مدت 12 سال) و زوال مصنوعی (با پیری تسریع شده بذرها در دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 100% به مدت 48 ساعت) و فاکتور C شامل تیمار پرایمینگ بذر در 4 سطح شامل: اسموپرایمینگ (3/0- و 6/0- مگاپاسکال) با استفاده از پلی اتیلن گلایکول PEG6000، هیدروپرایمینگ (خیس کردن بذر در آب مقطر به مدت 24 ساعت) و شاهد بودند. صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه و ساقه و گیاهچه، نسبت طول ریشه به ساقه و وزن تر گیاهچه اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرهای اصلی و متقابل فاکتورها برای بیشتر صفات از لحاظ آماری معنی دار بودند. در مقایسه بین گونه ها، میانگین صفات در گونه A. siliqususنسبت به دو گونه دیگر بیشتر بود. اثر متقابل پرایمینگ در زوال بذر برای بیشتر صفات معنی دار بود و در زوال طبیعی هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ 3/0- مگاپاسکال باعث افزایش 25 تا 96 درصدی میانگین کلیه صفات به جز طول ریشه شد. در حالی که در زوال مصنوعی هیدروپرایمینگ باعث افزایش 37 درصدی بنیه بذر نسبت به شاهد شد. به طور کلی نتایج نشان داد که برای احیاء بذر گون های زوال یافته در بانک های ژن می توان از تکنیک های هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ 3/0- مگاپاسکال به عنوان روشی کارآمد در بازیافت بذرهای زوال یافته گون استفاده کرد.