تحلیل و نقد قرائت تفویضی و تاویلی رشید رضا پیرامون مسئله رویت خداوند

بحث رویت خداوند از مباحث پرچالش میان فرق اسلامی است که در سیر تفکر کلامی با تغییراتی همراه بوده است. در این میان دو رویکرد ظاهرگرا و تاویل گرا همواره مورد توجه متکلمان بوده است. چنان که اهل حدیث، سلفیه و اشاعره متقدم با تکیه بر ظاهر آیات و روایات بر جواز رویت بصری خدا تاکید می کنند؛ هر چند در ادامه برای رهایی از مشکل تشبیه به قاعده بلاکیف روی می آورند. در مقابل، امامیه، معتزله و اشاعره متاخر با تاویل آیات و روایات، تنها به جواز رویت قلبی و شهودی در قیامت معتقدند. رشیدرضا به عنوان برجسته ترین مفسر معاصر اهل سنت، در تبیین مسئله رویت، به صورت نسبی رویکردی شبیه اشاعره متاخر تاویل گرا دارد. با این حال برای همراهی با مذهب سلف، معنای تاویل شده را بدون کیفیت معرفی می کند. هر چند بر این تاویل وی نیز اشکال وارد است. این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا ضمن تبیین دقیق قرائت رشید رضا از مسئله رویت، تعامل دوگانه وی را مشخص کرده، به نقد آن پرداخته است.