مدیریت منابع آب سیستان با رویکرد مقابله با پدیده ریزگردها و بیابان زایی

مدیریت و بهره برداری از منابع آب در مناطق خشک از اهمیت فراوانی برخوردار است تا ضمن بالاترین بهره وری از منابع آب خسارت های ناشی از کمبود آب در این مناطق به کمینه برسد. هدف از تحقیق حاضر مدیریت منابع آب با رویکرد مقابله با پدیده ریزگردها و بیابان زایی در منطقه سیستان با استفاده از روش برنامه ریزی GOAL اولویتی بوده است. برنامه ریزی هدف اولویتی از مهمترین روش های حل مسائل بهینه سازی چند هدفه است. برای طراحی مدل تحقیق از محیط برنامه نویسی GAMS استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بر طبق نظرات کارشناسان به منظور مقابله با پدیده ریزگردها، اولویت های انتقال آب از مخازن آبی چاه نیمه ها و رودخانه سیستان پس از تامین نیازهای آبی مصارف خانگی، کانون های بحرانی تالاب هامون و مناطق نهال کاری کانون های برداشت رسوبات بادی می باشد. بدین منظور، پس از اجرای مدل تحقیق و در شرایط مدیریت بهینه منابع آب، علاوه بر تامین تمام نیازهای آبی بخش مصارف خانگی، میزان انتقال آب به دریاچه هامون برای تامین کمینه نیاز آبی آن، 61.4 میلیون متر مکعب افزایش را نشان داد و بدین ترتیب آب مورد نیاز برای تثبیت کانون های بحرانی تالاب هامون به طور کامل تامین شد. همچنین، در شرایط مدیریت بهینه، میزان انتقال آب به بخش های نهال کاری شمال شهرک محمد شاه کرم و جزینک به ترتیب به میزان 13.82 و 7.76 میلیون متر مکعب یعنی بیش از دو برابر شرایط فعلی افزایش پیدا کرده،  در نتیجه تمام نیازهای آبی این بخش ها نیز به طور کامل برطرف شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در شرایط مدیریت بهینه آب علاوه بر تامین نیازهای اساسی منطقه، می توان انتقال آب به کانون های بحرانی برداشت رسوبات را افزایش و باعث تثبیت این مناطق شد.