تعیین رتبه رسوبدهی زیرحوزه های آبخیز حبله رود بر اساس فرسایش پذیری سازندهای زمین شناسی

رتبه بندی فرسایش پذیری سازندهای زمین شناسی حوزه های آبخیز، در شناسایی و تعیین اولویت زیرحوضه ها از منظر تصمیم سازی و عملیاتی در مدیریت حوضه از اهمیت خاصی برخوردار است. از این رو، تحقیق حاضر با هدف اولویت بندی اجرای عملیات حفاظت خاک در زیرحوزه های آبخیز حبله رود واقع در شمال گرمسار بر اساس درجه حساسیت واحدهای سنگی به فرسایش انجام شد. روش کار بر پایه نظر کارشناسی و عملیات میدانی آزمایش شبیه ساز باران و مقایسه با نتایج مدل های تجربی برآورد فرسایش و رسوب استوار بود. نتایج حاصل از اجرای آزمایش شبیه ساز باران برای رتبه بندی فرسایشی زیرحوضه ها با نتایج حاصل از مدل های تجربی PSIAC ،EPM و SWAT مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که رتبه بندی فرسایشی زیرحوضه ها بر اساس شبیه ساز باران در 12 زیرحوضه از 21 زیرحوضه با نتیجه سه مدل یاد شده هم خوانی کامل دارد. در شش زیرحوضه با دو مدل و در سه زیرحوضه باقی مانده فقط با یک مدل هم خوانی داشته است. نتایج شبیه سازی باران، بیشترین تطابق را با مدل PSIAC با رسوب ویژه 9.02 تن در کیلومتر مربع در سال ارائه کرده، بر اساس نتایج داده های مشاهداتی ایستگاه رسوب سنجی بن کوه، رسوب ویژه 8.02 تن در کیلومتر مربع در سال بدون در نظر گرفتن بار بستر مشخص شد که مدل PSIAC مطمئن ترین نتیجه برآورد رسوب را ارائه کرده است. بدین ترتیب، هم خوانی نتایج شبیه ساز باران در رتبه بندی فرسایشی زیرحوضه ها با مدل PSIAC، نشان می دهد که نتایج رسوب دهی حوضه مبتنی بر واحدهای سنگ شناسی به کمک باران ساز قابل اطمینان بوده، می توان با تکیه بر داده های مشاهداتی سهل الوصول باران ساز، نسبت به اولویت بندی حوضه های مشابه به فرسایش با درجه اطمینان 90 درصد اقدام و نتایج آن را در اولویت مکانی انجام کارهای حفاظتی حوضه ها به کار بست.