ارزیابی ویژگی های مرفولوژیک، اجزای عملکرد و آنزیم کاتالاز جمعیت های بالنگو شیرازی (Lallemantia royleana Benth.) تحت تنش خشکی

کمبود آب، عامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات مرفولوژیک و آنزیم کاتالاز جمعیت های گیاه دارویی بالنگو شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 94-1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح خشکی در مرحله گلدهی به عنوان فاکتور اصلی (پتانسیل رطوبت خاک 5/0- (شاهد)، 5/6- و 5/9- اتمسفر)، پنج جمعیت بالنگو شامل یک جمعیت از استان کردستان (سنندج) و چهار جمعیت از استان اصفهان (نائین، اردستان، نجف آباد و خوانسار) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. بررسی نتایج نشان داد که خشکی تاثیر معنی داری بر صفات مرفولوژیک، اجزای عملکرد (به جز صفت تعداد فندقه در هر چرخه گل)، عملکرد دانه، درصد و عملکرد موسیلاژ، محتوای پروتئین و آنزیم کاتالاز داشت. با افزایش خشکی صفاتی مانند ارتفاع بوته، اجزای عملکرد و عملکرد دانه، عملکرد موسیلاژ و محتوای پروتئین کاهش پیدا کردند. تنش خشکی باعث افزایش طول ریشه، درصد موسیلاژ و آنزیم کاتالاز شد. اثر ساده جمعیت بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، وزن تر و خشک تک بوته غیر معنی دار شد. در بین جمعیت های بالنگو، جمعیت نجف آباد دارای بیش ترین عملکرد دانه، عملکرد موسیلاژ و اجزای عملکرد بود. بین عملکرد دانه با ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد فندقه در هر چرخه گل، وزن تر بوته، وزن خشک بوته و طول ریشه همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. بیش ترین همبستگی بین عملکرد موسیلاژ و وزن هزار دانه مشاهده شد. با توجه به اینکه هدف از کشت گیاه دارویی بالنگو دانه است، جمعیت نائین در پتانسیل رطوبت 5/9- اتمسفر بیش ترین عملکرد دانه را داشت.