تاثیرگذارترین شاخص های نظام های رتبه بندی دانشگاه ها بر رتبه دانشگاه های ایران

هدف پژوهش حاضر شناخت فضای مشترک حاکم بر نظام های رتبه بندی دانشگاه ها و ارائه تصویری قابل قبول از شاخص های به کاررفته در آن هاست. شاخص های به کارگرفته شده در نظام های رتبه بندی دانشگاه ها و وزن شاخص ها با مراجعه به تارنمای رسمی آن ها استخراج و وزن نسبی نظام های رتبه بندی مختلف نیز از طریق نظرسنجی از صاحب نظران به دست آمد. اهمیت هر شاخص از حاصل ضرب وزن شاخص در وزن نظام رتبه بندی مربوطه محاسبه شد. شاخص ها به کمک کلید واژه هایی دسته بندی شدند. میزان تعیین کنندگی شاخص های هر دسته بر اساس سهم اهمیت شاخص های آن دسته از جمع کل اهمیت تمامی شاخص ها برآورد شد. بیشترین تعیین کنندگی شاخص ها مربوط به شاخص های ناظر بر پژوهش و در میان آن ها نیز به شاخص های گروه «برون داد-استناد» مربوط می شود. همچنین، تاثیرگذاری شاخص های ناظر بر کیفیت استنادی بروندادها بیش از سه برابر شاخص های ناظر بر کمیت بروندادها است. استفاده آگاهانه، هدفمند و هوشمندانه از نظام های رتبه بندی دانشگاه ها می تواند برای ذینفعان مختلف آموزش عالی (سیاست گذاران، دانشگاه ها و دانشجویان) فوایدی به همراه داشته باشد. در مقابل، تلاش برای هم راستا کردن فعالیت های دانشگاهی با تاثیرگذارترین شاخص های مربوطه احتمالا به غفلت بیش از پیش از رسالت های اصلی دانشگاه (به ویژه آموزش) و تشدید روند رشد کاریکاتوری و ناپایدار بروندادهای بی کیفیت منجر خواهد شد.