آیین اهل حق و رابطه آن با آیین مهر پرستی

هدف از این پژوهش بررسی رابطه میان آیین اهل حق و کیش مهرپرستی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آیین اهل حق، آموزه هایی مشترک با آیین های باستانی ایران دارد. نظر به سرشت ترکیبی باورها و عقاید این آیین، گویی یکی از بنیادها و آبشخورهای فکری و اعتقادی اهل حق، آیین میترا است. از تشابهات این دو آیین، مواردی شایان توجه است مثل: مقام والای خورشید و فر ایزدی نزد کیش مهرپرستی و آیین اهل حق، انعقاد پیمان برادری، قربانی کردن گاو، تولد مهر و تولد برخی از پیران اهل حق از دوشیزه ای باکره، اهمیت عدد هفت، رازآلودگی. این تشابهات تا بدان جا است که می توان گفت گونه ای همانندی در اخلاقیات، مناسک، آداب و رسوم، و نمادهای مذهبی در میان است؛ اما مبانی بنیادین اهل حق مثل نگاه به توحید، معاد، عدل، امامت، نبوت کاملا با ادیان باستانی ایران متفاوت است. در این جستار تلاش می شود با روش تفسیری - مقایسه ای و با تکیه بر کتاب سرانجام از مقدس ترین و مهم ترین منابع مکتوب اهل حق، رابطه میان آیین اهل حق و کیش مهرپرستی واکاوی شود.