نقش سته ضروریه در ایجاد و پیشگیری اختلالات روانی دماغی با تاکید بر متون پزشکی اسلامی

در طب سنتی ایران حفظ تندرستی اعم از جسمی و روحی در درجه اول اهمیت بوده و درمان بیماری وظیفه دوم پزشک است. سالم‎ماندن نیز، مانند بیمارشدن، نتیجه علل و عواملی است که باید به آن ها توجه کرد. این علل و عوامل گاه درونی و با جسم مرتبط است و گاه با مقوله روح و متافیزیک ارتباط دارد. بررسی نظرات و آگاهی از باورهای اطبای مسلمان درباره مسائل روحی روانی بسیار مهم می باشد. از آنجا که در طب سنتی ابتدا پیشگیری ارجح و سپس درمان بنا بر این حکمای مسلمان نیز با تاکیدات قرآنی و احادیث و باورهای اسلامی، همواره بر این اصول شش گانه تاکید کرده اند. این طب با دو مقوله «حفظ‎الصحه» و «علم العلاج» جایگاه بهداشت روان را مقدم بر درمان دانسته است. به عبارتی با رعایت یا عدم رعایت اصولی معین، به نام «سته ضروریه» می‎توان صحت و سقم بدن را موجب شد. اکنون این مساله مطرح است که «سته ضروریه» تا چه اندازه در اختلالات و پیشگیری از آسیب های روانی دماغی تاثیرگذار است؟ بر اساس یافته های این پژوهش به روش کتابخانه ای، در نگارش های حکمای متقدم ایران به دنبال تاکیدات دینی، شش عامل مرتبط با روح و روان و نفسانیات انسان را هم در پیشگیری و هم در درمان بسیار کاربردی و اساسی می دانستند. اعراض نفسانی و تصورات از مهم ترین این اصول به شمار می آیند. این اندیشمندان در مطرح ساختن این اندیشه از جهان غرب پیشی جسته بودند.