بررسی رابطه زبان و جنسیت در شش رمان معاصر فارسی قبل و بعد از انقلاب

یکی از مباحث اصلی در نقد اصالت زن (فمنیسم) و زبان شناسی، تفاوت زبان مرد و زن است که در همه جنبه های زبان، قابل مشاهده می باشد. درگذشته هیچ گاه زن را مخاطب و خواننده نمی دانستند، از این رو مردان برای مردان می نوشتند و حتی بهترین زبان را از آن مردان می دانستند و بهترین گفتار از آن می دانستند که بیانش مردانه باشد. این تسلط مردانه بر زبان و اجزای زبان نیز پیداست؛ اما در داستان پردازی معاصر به جنسیت توجه ویژه شده است. پژوهش حاضر به بررسی تفاوت های نوشتاری زنان و مردان در رمان های معاصر قبل و بعد از انقلاب می پردازد. هدف از این تحقیق، بررسی این مساله است که آیا عامل جنسیت به بروز تفاوت های نوشتاری در حوزه واژگان و نحو منجر می شود یا خیر؟ در این پژوهش سه رمان، سووشون، خانه ادریسی ها و چراغ ها را من خاموش می کنم از نویسندگان زن و سه رمان شوهر آهو خانم، شازده احتجاب و همسایه ها از نویسندگان مرد تحلیل و بررسی می شود. رمان های بررسی شده با مشخصه های زبانی در حوزه واژگان بررسی شده اند و معیار این بررسی دیدگاه های رابین لیکاف (1975) در اره الگوهای زنانه در گفتمان است. بر اساس دیدگاه لیکاف، زنان با مردان به هنگام سخن گفتن یا نوشتن در استفاده از این موارد متفاوت اند. استفاده دقیق از رنگ واژه ها، فرم های مودبانه، قیدهای تشدیدکننده، صفات تهی، گفتار غیرمستقیم، پرهیز از رکاکت و دشواژه ها و تاکید بر تشدیدکننده ها، تحلیل آماری هر یک از مشخصه ها نشان داد عملکرد زنان نویسنده فارسی زبان در زمینه استفاده از موارد فوق با دیدگاه های لیکاف سازگاری دارد و آن را تایید می کند.