چالش های موجود در اجرای موثر چک لیست جراحی ایمن و ارایه راهکارهای اجرایی: مرور کیفی سیستماتیک

موفقیت چک لیست جراحی ایمن در کاهش مرگ و میر و عوارض جراحی، به طور گسترده ای وابسته به میزان انطباق با چک لیست و اجرای صحیح اجزای آن توسط تیم جراحی می باشد. هدف از این مطالعه تعیین چالش های موجود در اجرای موثر چک لیست جراحی ایمن و ارایه راهکارهایی برای اجرای موثرتر آن است.

در مرور سیستماتیک حاضر کلیه مقاله های کیفی مرتبط با اهداف مطالعه، چاپ شده از سال 2010 تا اکتبر 2018 بررسی شد. جستجو در پایگاه SID، Iran Medex، Iran doc، Magiran، PubMed/Medline، Web of Science، Scopus، ProQuest، Google Scholar، Cochrane library، Embase با کلید واژه های ایمنی بیمار، فرآیند جراحی، چک لیست، سازمان جهانی سلامت، علم اجرا، پژوهش کیفی، Patient safety، Operative، Surgical Procedures، Checklist، World Health Organization، Implementation Science، Qualitative Research انجام یافت. معیارهای ورود، مقاله های به زبان انگلیسی یا فارسی، مقالات کیفی و مرتبط با اهداف مطالعه بود. معیارهای خروج، مقاله های مروری، پوستر، سخن رانی، نامه به سردبیر و مطالعات کمی بود.

 یافته های حاصل از بررسی 14 مطالعه کیفی نشان داد که مهم ترین چالش های اجرای موثر چک لیست جراحی ایمن مربوط به اولویت های غیرقابل پیش بینی، عدم همکاری و هماهنگی اعضای تیم جراحی، عدم تطبیق چک لیست با زمینه هر بیمارستان، عدم مشارکت بیمار و فقدان رویکرد برنامه ریزی شده در اجرای چک لیست بوده است. همچنین راهکارهای بهبود اجرای چک لیست جراحی ایمن، عبارت است از بومی سازی چک لیست، بهبود همکاری و هماهنگی تمامی اعضای تیم، آموزش و تمرین، مشارکت دادن بیمار و رهبری سازمانی فعال.

معرفی چک لیست جراحی ایمن در بخش مراقبت های سلامت یک چالش دایمی است و نیازمند ارزیابی های مستمر و ادغام آن با جریان های کاری موجود در بیمارستان، رهبری فعال و موثر، توضیح چرایی و چگونگی استفاده از آن توسط مدیران و حمایت از جانب سازمان است. آموزش مداوم، ارزیابی عملکرد و مشارکت دادن تمامی اعضای تیم جراحی در اجرای چک لیست، عوامل کلیدی در اجرای موثر آن است.