سنگ زایی و جایگاه زمین ساختی سنگ های آتشفشانی بازیک شرق قزوین، البرز مرکزی
یک توالی از سنگ های آتشفشانی بازیک با سن ترشیری در شرق قزوین رخنمون دارد. ترکیب سنگ شناسی این مجموعه بیشتر الیوین بازالت تا تراکی آندزیت با بافت های پورفیری، میکرولیتی و شیشه ای است. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز و گاهی الیوین ایدینگزیتی شده و آمفیبول درشت بلور های اصلی این سنگ ها را تشکیل می دهند. براساس نتایج تجزیه نقطه ای درشت بلور های پلاژیوکلاز، ترکیب لابرادوریت تا بیتونیت و پیروکسن ترکیب دیوپسید را نشان می دهند. دما-فشارسنجی تبلور کانی پیروکسن گستره دمایی 1100 تا 1200 درجه سانتی گراد و فشار 1 تا 5 کیلوبار را نشان می دهد. براساس نتایج زمین شیمیایی، این مجموعه آتشفشانی دارای سرشت آهکی قلیایی وابسته به قوس آتشفشانی است و در مقایسه با کندریت از عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILE) غنی و از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) تهی شده اند. نمودار های زمین ساختی نشان می دهند که این سنگ ها از یک ماگمای آهکی قلیایی پتاسیم بالا تا شوشونیتی در یک محیط فرورانشی وابسته به کرانه فعال قاره تشکیل شده اند. بی هنجاری منفی عناصر Ti و Nb و غنی شدگی از عناصر گروه LILE نشان از خاستگاه گوشته غنی شده در بالای پهنه فرورانش دارد. ماگما از ذوب بخشی حدود 5 تا 10 درصدی یک منبع گوشته ای گارنت- اسپینل لرزولیتی غنی شده در اعماق 50 تا 70 کیلومتری ایجاد شده و از طریق شکستگی ها و گسل های عمیق در حوضه کششی ائوسن میانی- بالایی در پهنه ساختاری البرز مرکزی فوران کرده است.
-
سنگ نگاری، ژئوشیمی و شیمی کانی سنگ های آذرین منطقه جنوب غرب قیدار، شمال غرب ایران
احسان شهیدی، علی اصغر سپاهی گرو*،
نشریه زمین شناسی کاربردی پیشرفته، پاییز 1403 -
بررسی زمین شیمی و جایگاه زمین ساختی توده نفوذی ارلان (جنوب غرب مرند)، پهنه ایران مرکزی
احمد مجیدی، *، محسن موید، علی حاج ابوالفتح
مجله بلور شناسی و کانی شناسی ایران، زمستان 1402