پایش ترکیبات بیوشیمیایی در برگ مکزیکن لایم طی پیشرفت بیماری جاروک لیموترش

بیماری جاروک لیموترش، که توسط Candidatus Phytoplasma aurantifolia ایجاد می شود، مهم ترین عامل محدودکننده تولید لیموترش در مناطق جنوبی ایران است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات برخی ویژگی‏های بیوشیمیایی در برگ نهال های ریشه دار مکزیکن لایم آلوده شده با فیتوپلاسما و مکزیکن لایم سالم طی پیشرفت بیماری (330-90 روز) و امکان جداسازی نهال های سالم و آلوده تحت شرایط گلخانه ای پایه ریزی شد. بدین ‏منظور، قلمه هایی از نهال سالم مکزیکن لایم تهیه شد. پس از سه ماه، نیمی از قلمه های مکزیکن لایم با استفاده از پیوندک پوست از نهال آلوده به بیماریگر فیتوپلاسما آلوده شدند. در ادامه تعدادی برگ از هر یک از شش نهال سالم و شش نهال آلوده در بازه های زمانی 90، 150، 210، 270 و 330 روز پس از آلودگی نمونه برداری شد و مقدار رنگدانه‏ها، فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدان، کربوهیدرات محلول و نشاسته در این برگ ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که آلودگی با فیتوپلاسما منجر به کاهش چشمگیر رشد و نیز کاهش وزن ماده خشک بخش هوایی و ریشه نهال‏های مکزیکن لایم شد. علاوه بر این، آلودگی غالبا منجر به کاهش مقدار رنگدانه ها و افزایش معنی دار مقدار کربوهیدرات محلول و نشاسته شد. همچنین، آلودگی با فیتوپلاسما منجر به افزایش معنی دار فنل کل و ظرفیت آنتی‏اکسیدان در برگ گیاه میزبان شد. به علاوه، نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که براساس شاخص های بیوشیمیایی اندازه‏گیری شده در برگ گیاهان سالم و آلوده طی پیشرفت بیماری، می توان این گیاهان را از یکدیگر تفکیک نمود. به طور کلی نتایج مطالعه حاضر بینشی جدید در مورد پاسخ مکزیکن لایم به بیمارگر فیتوپلاسما طی پیشرفت بیماری فراهم نموده و در نهایت مشخص شد که می‏ توان گیاهان سالم از آلوده را با بررسی روند تغییرات ترکیبات بیوشیمیایی جداسازی نمود.