اولویت بندی عوامل موثر بر عدم مشارکت جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری از دیدگاه آبخیزنشینان (مطالعه ی موردی: حوزه ی آبخیز قشلاق استان فارس)

توجه به مشارکت ذی نفعان و شناسایی عوامل موثر بر عدم مشارکت جوامع روستایی و مرتفع ساختن موانع تحقق آن در اجرای پروژه های آبخیزداری، امکان برخورداری از پتانسیل های فکری، اجرایی، نظارتی و دانش بومی آبخیزنشینان را در مراحل مختلف مطالعاتی، اجرایی، ارزیابی و حفاظت طرح ها فراهم می کند. این مساله ضمن کاهش هزینه ها، ضامن موفقیت و اجرای موثرتر طرح ها خواهد بود. به منظور دستیابی به این هدف، در این پژوهش با بررسی چهار شاخص و دوازده زیرشاخص با طیف لیکرت، اقدام به اولویت بندی عوامل موثر بر عدم مشارکت جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری از دیدگاه آبخیزنشینان در حوزه ی آبخیز قشلاق واقع در شمال استان فارس شده است. تعیین فراوانی و فراوانی نسبی شاخص ها و زیرشاخص ها در نرم افزار SPSS (نسخه ی 23) صورت گرفت و به منظور تعیین اهمیت آن ها از آزمون t استفاده شد. سپس، ارتباط بین هر شاخص با زیرشاخص های آن با استفاده از ضرایب همبستگی مشخص شد و به منظور اولویت بندی شاخص ها و زیرشاخص های موثر، از آزمون ناپارامتری فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد در اولویت بندی شاخص ها از دیدگاه آبخیزنشینان به ترتیب شاخص های "آموزشی- ترویجی"، "اقتصادی"، "اجتماعی"، و "طراحی- اجرایی" به عنوان شاخص های موثر و در اولویت بندی زیرشاخص ها، به ترتیب زیرشاخص های "عدم آموزش ساکنان حوضه در خصوص طرح ها و اهداف مربوطه" و "اختلافات قومی و محلی" دارای بیشینه و کمینه ی اولویت در عدم مشارکت در طرح های آبخیزداری در این حوزه ی آبخیز تعیین شدند. لازم است به منظور مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری، نسبت به تدوین برنامه ی جامع آموزش و ترویج و حل مسائل "اقتصادی" آبخیزنشینان اقدامات عملی صورت گیرد.