نگاهی به قوامیت مرد بر زن

آیه 34 سوره نساء، از مهم‏ترین آیات مربوط به مساله زن و حقوق وی است که برخی کج‏اندیشان تلاش کرده اند با تفسیری ناعادلانه، نگاه اسلام (داعیه‏ دار برترین آیین ترقی و تکامل انسان) را به زن خدشه‏ دار کنند. از این رو، فهم درست این آیه، تاثیر مهمی در بازنمایی نگاه قرآن کریم به «شخصیت و حقوق زن» دارد. در این نوشتار با بهره‏ گیری از نظر دانشمندان شیعی در حوزه تفسیر، حدیث و لغت و با بررسی تطور معنایی قوامیت از بستر تاریخی اقوال و تاثیر تطورات اجتماعی بر آن، مشخص شد که قیمومیت در زبان قرآن به معنای فرمان‏روایی و سالارگری نیست، بلکه به معنای سرپرستی، مدیریت و مسئولیت ‏پذیری است. چنین قیمومیتی نه فقط مزیت، فضیلت و مقام نیست بلکه باربری مشقات زندگی و خدمتگزاری است. بیشتر مفسران مقصود از رجال در آیه 34 سوره نساء را شوهران و نه تمامی مردان می‏دانند؛ همان‏گونه که مقصود از نساء همسرانند نه همه زنان.