ارزیابی تحمل به سرما در منابع ژنتیکی گیاهان علوفه ای یک ساله در اقلیم سرد

استفاده از تنوع ژنتیکی در منابع گیاهان زراعی یکی از راه کارهای مهم در راستای کشاورزی پایدار است. به منظور شناسایی ژرم پلاسم های علوفه ای متحمل به سرما، تعداد 124 توده در قالب 40 گونه و 9 جنس از گیاهان علوفه ای یک ساله حاصل آزمایش های قبلی از جنس های شبدر(Trifolium spp)، یونجه یک ساله (Medicago spp)، اسپرس (Onobrychis spp)، ماشک (Vicia spp)، شبدر شیرین (Melilotus spp)، لولیوم (Lolium spp)، بروموس (Bromus spp)، خلر (Lathyrus cicero) و فالاریس (Phalaris tuberosa) انتخاب شده و در مزرعه پژوهشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جلگه رخ (خراسان رضوی) در قالب آزمایش مقدماتی در سال 1395 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طی استقرار گیاه در زمین، صفات درصد رویش بذور در کرت، درصد پوشش سبز سطح کرت در پاییز و بهار، میزان رشد در پاییز و بهار، ارتفاع گیاه در گلدهی و تحمل به سرما ارزیابی گردید. وجود 68 روز یخبندان و کمینه دمای C° 4/17- نشان از وقوع تنش سرما داشت. نتایج تجزیه واریانس یک طرفه نشان داد که تفاوت معنی داری ازنظر صفات مورد ارزیابی بین جنس ها وجود دارد. جنس های لولیوم و بروموس از متحمل ترین نمونه ها در بین باریک برگ های علوفه ای و کل ژرم پلاسم ها بودند. در لگوم های علوفه ای جنس شبدر شیرین متحمل ترین جنس به تنش سرما بود. اگرچه جنس های ماشک، خلر و شبدر ایرانی قادر به تحمل سرما نبودند، ولی با توجه به تولید پوشش سبز مناسب تا قبل از وقوع سرما و حفظ این پوشش تا بهار سال بعد روی زمین ازنظر کشاورزی حفاظتی مفید بودند.