نقش گیاه کرچک، Ricinus communis Willd. در حفظ کفشدوزک کنه خوار، Stethorus gilvifrons Mulsant (Col.: Coccinellidae) در کنترل بیولوژیکی کنه نیشکر

کفشدوزک کنه خوار (Col.: Coccinellidae) Stethorus gilvifrons Mulsant از مراحل مختلف رشدی کنه های تارتن تغذیه می کند. با توجه به اینکه کنه شرقی، Eutetranychus orientalis (Klein) در فصل های پاییز، زمستان و بهار روی کرچک فعالیت می کند، بنابراین امکان استفاده از آن کنار مزارع نیشکر به منظور جلوگیری از مهاجرت کفشدوزک کنه خوار در این فصل ها و حفظ آن تا زمان حمله کنه به مزارع نیشکر وجود دارد. در این بررسی، نقش گیاه کرچک به عنوان گیاه حامل کفشدوزک کنه خوار در کنار مزارع نیشکرمورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا، 30 بوته کرچک در مرداد ماه 1395 کنار مزارع نیشکر در خوزستان کشت شد و جمعیت کنه و کفشدوزک با نمونه برداری ماهانه به مدت یک سال (1395-1396) روی کرچک تعیین شد. نتایج نشان داد که کفشدوزک در تمام سال روی گیاه کرچک فعال است، البته در ماه های آبان تا اسفندماه فقط به صورت حشره بالغ دیده می شود، اما در ما ه های فروردین تا مهر تولیدمثل دارد و به صورت لارو و حشره بالغ مشاهده می شود. همچنین بررسی داده های دستگاه بویایی سنج نشان داد که کفشدوزک بالغ به بوی اسانس گیاه کرچک پاسخ مثبت می دهد، بنابراین به نظر می رسد که گیاه کرچک توانایی جلب کفشدوزک کنه خوار را دارد و می تواند به عنوان یک پناهگاه مناسب برای استقرار و جلوگیری از مهاجرت این کفشدوزک در کل ماه های سال در کنار مزارع نیشکر عمل کند.