ارتقاء سطح حفاظت از تنوع زیستی با بهبود وضعیت شبکه تحت حفاظت کشور، برنامه ریزی سیستماتیک حفاظت با استفاده از الگوریتم Zonation

انتخاب مناطق حفاظت شده، یکی از مهمترین اقدامات برای حفاظت از تنوع زیستی محسوب می شود. رویکردهای تک منظوره و یا مبتنی بر انتخاب گونه های کاریزماتیک منجر به تشکیل شبکه حفاظتی غیر معرف از تنوع زیستی یک کشور می گردد. برای رفع این مشکل، رویکرد برنامه ریزی سیستماتیک حفاظت معرفی شده است. با توجه به اینکه طبق پیشنهاد مطرح شده توسط UNEP تا سال 2020 سطح مناطق تحت حفاظت کشور باید از 10 درصد تا 17 درصد افزایش یابد، در این پژوهش، الگوریتم Zonation برای اولویت بندی مناطق جدید برای افزوده شدن به شبکه حفاظتی کنونی به کار گرفته شد. به این منظور 36 گونه های جایگزین تنوع زیستی متشکل از گونه های آندمیک و یا در رده تهدید فهرست سرخ IUCN متعلق به پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان انتخاب شدند. مدل مطلوبیت زیستگاه با روش بیشینه بی نظمی تهیه شد. سپس، الگوریتم Zonation با سه قانون حذف پیکسل زون بندی منطقه هسته ای، تابع افزاینده فایده و برنامه ریزی مبتنی بر هدف و با ثابت نگاه داشتن شبکه حفاظتی فعلی بر روی نقشه های مطلوبیت زیستگاه گونه های پیاده شد. انتخاب 20 درصد از مناطق با بالاترین اولویت حفاظتی پیشنهاد شده توسط هر سه روش، حفاظت از زیستگاه گونه های جایگزین را حداقل 16 درصد افزایش می دهد. مناطق پیشنهادی توسط روش تابع افزاینده فایده به طور متوسط 98/34 درصد از زیستگاه های گونه های جایگزین را در بر می گیرند که بیش از دو روش زون بندی منطقه هسته ای (74/28 درصد) و برنامه ریزی مبتنی بر هدف (1/31 درصد) است.