آینده نگاری تاثیر فناوری های همگرا بر مدل آرمانی نظام اداری جمهوری اسلامی ایران

نظام اداری، به عنوان یکی از کلیدی ترین زیرساخت های توسعه، خود تحت تاثیر دیگر خرده نظام ها مانند نظام علم و فناوری قرار دارد و یکی از جریان های بالقوه موثر بر نظام اداری، «همگرایی فناورانه» و «فناوری های همگرا» می باشد.

تحقیق حاضر با هدف کشف پاسخ مناسب به این سوال اساسی طراحی شده است که «تاثیرگذاری فناوری های همگرا بر آینده نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران، چگونه خواهد بود؟».

در تحقیق کیفی و توصیفی حاضر، ابتدا ده سند فرادستی ناظر بر نظام اداری کشور با رویکرد نظریه داده بنیان مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفتند تا مدلی از نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران طراحی شود. در ادامه، نظرات خبرگان فناوری های همگرا در ایران درباره تاثیرات احتمالی این فناوری ها بر ابعاد مختلف نظام اداری آرمانی، از طریق مصاحبه گردآوری و با تکنیک تحلیل شبکه اجتماعی و نرم افزار UCINET مورد تحلیل واقع شد.

ابعاد اصلی نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران در قالب عناصری چون ورودی، زیرساخت ها، منابع، فرایندها، خروجی و بازخورد، شناسایی شدند و تاثیرگذاری فناوری های همگرا بر این ابعاد شش گانه با چگالی 87/0 مورد تایید قرار گرفت. بالاترین مقدار از شاخص مرکزیت درجه ای داخلی (تاثیرپذیری) و خارجی (تاثیرگذاری) به ترتیب مربوط به «فرایندهای کاری» و «روبوتیک و هوش مصنوعی» می باشد و حوزه «رابط انسان - ماشین» بیشترین مقدار شاخص مرکزیت بینابینی را داراست.

تمامی ابعاد شش گانه نظام اداری آرمانی ج.ا. ایران، به شدت از فناوری های همگرا متاثر خواهد شد و لازم است سازوکارهای مناسب (مانند آموزش، مقررات، اعتبارات و...) برای مواجهه موثر با این آینده در ارکان مختلف نظام ایجاد گردد.