نقد خرده‏ فرهنگ جوانان در داستان زال و رودابه

خرده‏ فرهنگ، بخشی از فرهنگ است که از یک سو با فرهنگ حاکم جامعه پیوستگی دارد و از سوی دیگر، در برخی از جزییات با آن در تضاد است، اما این تضاد تا آنجایی نیست که منجر به ایجاد ضدفرهنگ و یا فرهنگ کج روی شود؛ بلکه این انحراف از فرهنگ اصلی جامعه برای گرفتن امتیازاتی از فرهنگ مسلط است که گاهی با قدرت چانه ‏زنی به دست می‏آید. در نظریه‏ های جامعه‏ شناسی از خرده ‏فرهنگ جوانان یاد شده و بسیاری از جامعه ‏شناسان معتقدند، زمانی که تعدادی از جوانان در نوع رفتار و یا پوشش و حتی گفتار و تفکرات خود با فرهنگ کلی جامعه، تفاوت ‏هایی را از خود بروز ‏دهند و در این تفاوت ها پافشاری ‏کنند، آن را باید ذیل خرده ‏فرهنگ جوانان بررسی کرد. در شاهنامه فردوسی در بخش پادشاهی منوچهر شاه، تلاش زال و رودابه را برای ازدواج با هم می‏توان مهم‏ترین خرده ‏فرهنگ جوانان در شاهنامه تلقی کرد. هر دو نفر در جامعه و فرهنگی که به آن تعلق دارند با مخالفت‎هایی جدی برای ازدواج مواجهند. نحوه برخورد زال و رودابه با مخالفت‎های اطرافیان و نوع امتیازگیری آنان از فرهنگ جامعه خود در این مقاله از دید نظریه خرده‏ فرهنگی، بررسی شده است.