رویکردهای متفاوت نسبت به شطح گویی و انواع درون مایه شطحات

شطح» در اصطلاح عرفانی، به مجموعه رویدادهای گفتاری و رفتاری اطلاق می گردد که از عارف در حالت وجد، سکر و از خود بی خودی سر می زند و سرریزی های روح را بر زبان یا فعل او آشکار می-کند.شطحات،گرچه گزاره هایی هستند که در حوزه الهیات می گنجند،اما ایده های غیرمتعارفی را که در قالب ایده های شریعتی و گاه حتی عرفانی و چهارچوب عقلی و قالب منطقی گفتار نمی گنجند،مطرح می-کنند. اغلب درون مایه های شطحیات، اسباب مخالفت با شطح گویان و اتهامات کفرآمیز را به آن ها فراهم ساخته است. در میان اصحاب اضطراب و سکون، دو رویکرد متفاوت نسبت به شطح وجود دارد. این مقاله بر آن است تا ضمن دسته بندی نظرات موافق و مخالف شطح گویی و علل آن، به بررسی انواع درون مایه شطحیات در کتاب هایی نظیر «تذکره الاولیاء»، «شرح شطحیات» و...بپردازد.